Navlun, özellikle taşımacılık ve lojistik sektöründe olanların yakından bildiği bir kavramdır. Taşıma ücreti olarak da bilinir. Başlangıçta sadece deniz ve nehir taşımacılığında kullanılan bu kavram, günümüzde tüm taşıma yöntemlerinde yaygın olarak kullanılır.
Navlun, daha çok dış ticarette ve denizyolu taşımacılığında kullanılan bir kavramdır. Bir malın belirli bir süre ve mesafe boyunca taşınması karşılığında taşıyıcıya ödenir. Çok büyük oranda navlun bedeli, gönderici tarafından karşılanır. Fakat sözleşme ile ilgili bedelin kim tarafından ödeneceğini belirlemek mümkündür.
Başlangıçta navlun ücreti, deniz taşımacılığında kullanılmıştır. Fakat gelişen dünya ticareti ile birlikte navlun, artık hemen her türden taşımacılıkta ödenen bir ücrettir. Uluslararası ticari faaliyetlerin artması ve sınırların artık daha kolay geçilebiliyor olması navlunun diğer taşımacılık yöntemlerinde de kullanılmasında en önemli etkendir. Navlun sözleşmesi, özellikle ihracat yapan firmaların yaygın olarak hazırladığı bir sözleşmedir.
Navlun Ne Demek?
Navlun ne demek merak edenler için navlun; kelime anlamı itibariyle geminin yük taşımacı ücretidir. Herhangi bir türden malın taşınması amacıyla taşıma görevini üstlenen firmaya ödenir. Özellikle yurt dışına yönelik ticari faaliyetlerde yaygın olarak ödenen bir ücrettir. Her ne kadar denizyolu taşımacılığı ile ilişkilendirilse de bu kavram, günümüzde karayolu taşımacılığında da kullanılır.
Dolayısıyla navlun nedir, sorusuna genel anlamda taşımacılık için taşıma işini üstlenen firmaya ödenen tutar yanıtını vermek mümkündür. Navlun bedeli nedir, merak edenler içinse navlunun miktarı birçok farklı detaya göre değişkenlik gösterir. Navlun fiyatları 2023, çok büyük oranda sözleşmeye bağlı olarak belirlenir.
Bununla birlikte navlun ödemesi için taraflar arasında herhangi bir sözleşmeye gerek duyulmaz. Olası anlaşmazlıklarda ya da hukuki sorunlarda taraflar arasında yapılan e-posta yazışmaları dahi resmi bir belge statüsü kazanır. Özellikle taşıma sürecinin organizasyonuna ilişkin e-postalar, navlun sözleşmesi olmasa dahi delil niteliğindedir.
İhracat İçin Navlunun Önemi Nedir?
Lojistik sektörünün en önemli unsurlarından biri taşımacılıktır. Özellikle uluslararası ticaret söz konusu olduğunda taşıma işlemi, yüksek hassasiyette bir organizasyon gerektirir. Tüm ürün ya da malların sorunsuz bir şekilde taşınma adreslerine teslim edilmesi, komplike bir organizasyon gerektiren son derece hassas süreçtir.
Tüm taşımacılık sürecinin hassas şekilde yönetilmesinde navlun ücretinin rolü ise büyüktür. Bununla birlikte navlun fiyatları, ticareti yapılan ürünün satışa sunulduğu andaki değerini de belirler. Dolayısıyla ürünün ya da malın fiyatı belirlenirken navlun ücreti de eklenerek fiyatlandırma yapılır. Bu noktada uluslararası ticaretle uğraşanlar için navlun ücret nedir, sorusu kadar navlun fiyatlarını etkileyen faktörler de merak edilir.
Navlun ücretini belirleyen en önemli etken, ürün ya da malların ulaştırılmasına ilişkin süredir. Mal ya da ürünün daha hızlı şekilde belirtilen adreslere ulaştırılmasının istenmesi halinde maliyetlerde önemli ölçüde artar. Bunun dışında navlun fiyatları 2024 üzerinde belirleyici olan faktörler şu şekildedir:
- Malın çıkış yaptığı ve teslim edileceği teslimat adresi arasındaki mesafe,
- Malın transit süresi, (Bu süre malın çıkış yaptığı anda başlar ve teslim edileceği zamana kadar olan süreyi kapsar.)
- Taşınacak olan yükün hacmi ya da ağırlığı,
- Konteyner ile gönderilecekse; malın gönderileceği konteynerin türü
Bununla birlikte navlun fiyatını etkileyen faktörlerin neler olacağı, sözleşme ve iletişim aşamasında tarafların bilgisine sunulmalıdır. Özellikle taşıyıcı firmalar, navlun fiyatını etkileyecek faktörler hakkında diğer taraflara detaylı bir bilgi vermelidir.
Navlun Sözleşmesi Nedir?
Navlun sözleşmesi; karayolu, denizyolu ya da havayolu ile taşımacılık taleplerine yönelik hazırlanan ve taraflardan birinin taşıyıcı firma olduğu sözleşmelerdir. İlgili sözleşme ile taraflardan taşıyıcı olan; sözleşmede belirlenen yollarla, yine sözleşmede belirlenen miktar ve ölçüde malın ilgili adrese taşınmasının sorumluluğunu alır.
Bu sorumluluk karşısında ise taşıma talebinde bulunan firma taşıyıcıya, navlun bedelini öder. Sözleşme her iki tarafa da borç yükleyen ivazlı sözleşme statüsündedir. Çok büyük oranda taşıma işleminin başladığı ya da yapılacağı adresin hukuk kanunlarına ve gerekliliklerine uygun şekilde düzenlenir. Navlun sözleşmesinin tarafları taşıtan ve taşıyandır.
Taşıyan, çok büyük oranda denizyolu ile olmakla birlikte malın taşınmasını üstelenendir. Taşıtan ise ilgili malın belirlenen adrese taşıyan tarafından taşınmasını talep edendir. Türk Ticaret Kanunu’na göre navlun sözleşmesi, herhangi bir şekli şarta bağlı değildir. Dolayısıyla taraflar arasında belirlenen hükümler çerçevesinde uygun şekilde yapılabilir.
Navlun Sözleşmesi Feshedilir mi?
Navlun sözleşmelerine ilişkin detaylar, Türk Ticaret Kanunu 1218. Madde ile düzenlenmiştir. İlgili kanunun ilgili maddesi uyarınca, sözleşmenin feshi; taşıtan ya da taşıyan tarafların gösterdikleri kanuni sebepler ile mümkündür. Dolayısıyla navlun sözleşmesi, feshedilebilen sözleşmeler türündedir. Fakat fesih sürecinde sözleşmede feshe ilişkin ek detaylar yer almışsa; taraflar ilgili durumlar karşısında yükümlüdür.
Bununla birlikte navlun sözleşmesinin feshedilmesi, sözleşmenin türüne göre de farklılık gösterebilir. Kırkambar ve yolculuk çarteri sözleşmelerinde, sözleşmenin feshine ilişkin detaylar farklıdır. Yolculuk çarteri sözleşmesinde taşıtan, gemi yüklenerek yolculuğuna başlayıncaya dek sözleşmeyi feshetme hakkında sahiptir.
Kırkambar sözleşmesinde ise taşıtan ilgili durumda sözleşmenin feshedilmesi için tam navlunu ve teminat altına alınan diğer varlıkları ödemekle yükümlüdür. Fakat taşıtın hareket etmesinin zorunlu olduğu hallerde taşıtan, taşıtın hareketini geciktirecek ölçüde yüklenen malın tekrar indirilmesini talep edemez.
Navlun Teşviği
Navlun teşviği, devlet tarafından belirlenen ve ihracat yapan firmalara yönelik destek sağlanmasını hedefleyen bir teşviktir. Fakat bu teşvik, daha önce belirlenen sektör ve GTİP numaraları ile sınırlıdır. Dolayısıyla navlun teşviği almak isteyen girişimcilerin mutlaka belirlenen sektörlerde ve belirlenen GTİP numaraları ile faaliyet gösteriyor olması gerekir.
Mikro ihracat yatırımlarında navlun teşviğinin içeriği, yatırımcıların en fazla merak ettiği konulardandır. Mikro ihracat nedir, nasıl yapılır merak edenler ilgili yazımızı okuyarak bu konuda detaylı bilgi edinebilir. Her ne kadar mikro ihracat yöntemiyle yatırım yapacaklar tarafından merak ediliyor olsa da navlun teşviği, birçok farklı kritere göre değişkenlik gösterir.
Navlun teşviğinin detaylarını ve fiyatlarını etkileyen en önemli faktörler; konteynerlerin miktarı, taşınacak malın tonaj ağırlığı ve hangi taşımacılık yöntemi ile taşınacağıdır. Tüm bu detaylar, navlun teşviğinin miktarı konusunda belirleyicidir.
Navlun Faturası Nasıl Hesaplanır?
Navlun faturası hesaplamak için öncelikli olarak taşımacılığın hangi yolla yapılacağı bilinmelidir. Keza kara, deniz ve havayolu taşımacılıklarında navlun hesabı farklı şekillerde yapılır. Denizyolu taşımacılığında navlun hesabı yaparken göz önünde bulundurulan en temel kriter, konteyner miktarı ve daha da önemlisi taşımacılığın hangi türden gemi ile yapılacağıdır.
Parsiyel yük, Ro-Ro ya da komple konteyner gibi yük seçenekleri denizyolu taşımacılığında navlun faturasını etkileyen faktörlerdir. Havayolu taşımacılığında navlun faturası ise daha çok küçük hacimli ürünler üzerinden uygulanır. Özellikle bozulma riski olan ve maddi anlamda pahalı küçük yükler havayolu taşımacılığı kapsamında değerlendirilen mallardır.
Bu noktada ise malın hangi türde bir ürün olduğu fatura hesabını belirleyen en önemli unsurdur. Tehlikeli madde, canlı hayvan, eşya, hassas ürün gibi kategorilerde yer alan ürünler için hesaplama farklı şekilde yapılır. Karayolu taşımacılığı ise navlun faturası açısından oldukça geniş yelpazeli ve birçok ürünün taşınabildiği bir taşımacılık yöntemidir.
Dolayısıyla karayolu taşımacılığında navlun faturası hesabı, diğer taşımacılık yöntemlerine göre daha esnektir. Ürünün cinsi, ağırlığı, taşınacak mesafenin uzunluğu, taşımacılığın türü gibi bileşenler göz önünde bulundurularak navlun faturası hesabı yapılır. Bu noktada özellikle taşımacılığın türü navlun faturası hesabını belirleyen önemli bir etkendir.
Navlun Faturası Nasıl Kesilir?
Navlun faturası, taşıyıcı ve taşıtan arasında düzenlenir. Faturada sözleşmede yer alan ve malın taşınmasına ilişkin detaylara yer verilebilir. Orijinal navlun faturasının bir kopyası mutlaka taşıyıcıda bulunmalıdır. Bu fatura göndericiye ya da alıcıya verilir. Navlun faturasında;
- Malın çıkış noktası ve teslimat noktası,
- Navlun ücretleri ve ek vergiler,
- Yükün tanımı ve miktarı,
- Konşimento numarası,
- Ödeme bilgileri ve ödeme yöntemine ilişkin detaylar,
- Takip numarası,
- Taşıyıcı ve taşıtanın unvanları
Gibi detaylar yer alır. Uygun görülmesi halinde sözleşmede yapılan indirimler de faturada yer alabilir.
Navlun Fiyatları 2024
2024 yılına dair navlun fiyatları, Kızıldeniz bölgesinde yaşanan jeopolitik gerginliklerin etkisiyle önemli ölçüde artış göstermiştir. Özellikle Kızıldeniz'deki Husilerin saldırıları ve buna bağlı olarak ticaret rotalarının değişimi, navlun fiyatlarında ciddi yükselişlere sebep olmuştur. Bu durum, küresel ticaret rotalarının Ümit Burnu üzerinden yönlendirilmesine ve navlun maliyetlerinin yükselmesine yol açmıştır. Kızıldeniz'deki gerilim, yaklaşık yüzde 12'si Süveyş Kanalı üzerinden gerçekleşen küresel ticareti doğrudan etkilemiş, denizcilik şirketlerinin bölgedeki operasyonlarını askıya almalarına veya alternatif rotalara yönelmelerine neden olmuştur.
Navlun fiyatlarındaki bu artış, özellikle Şanghay-Cenova, Şanghay-Rotterdam, Şanghay-New York ve Şanghay-Los Angeles hatlarında belirgin şekilde görülmektedir. Bu hatlardaki navlun fiyatlarındaki artış oranları, yüzde 355,6 ile yüzde 120,4 arasında değişmektedir. 40'lık konteynerlerin spot navlun fiyatları, Ekim 2022'den bu yana en yüksek seviyelerine ulaşmış ve salgın öncesi dönem ortalamasının yüzde 179 üzerine çıkmıştır.
Yemen'deki Husilerin İsrail ile bağlantılı gemilere yönelik saldırıları ve ABD'nin Husilere karşı başlattığı operasyonlar, bölgedeki ticaretin daha da karmaşık bir hale gelmesine yol açmıştır. Bu durum, Süveyş Kanalı gibi kritik bir ticaret yolu üzerindeki geçişlerin azalmasına ve navlun fiyatlarının salgın dönemi seviyelerine dönmesine neden olmuştur
Navlun Faturası Örneği
Navlun faturası genel olarak, taşıma hizmetleri için yapılan ödemeleri detaylandıran bir belgedir. Bu fatura, göndericinin ve alıcının bilgileri, taşınan malların ayrıntıları, taşıma maliyeti, taşıma modu (deniz, hava, kara veya demiryolu), taşıma süresi ve varış yeri gibi bilgileri içerir. Aşağıda, genel bir navlun faturasında bulunması beklenen bazı temel bilgileri sizler için sıraladık.
Fatura Başlığı: Genellikle belgenin üst kısmında "Navlun Faturası" veya "Freight Invoice" başlığı yer alır.
Fatura Tarihi ve Numarası: Faturanın düzenlendiği tarih ve faturaya özgü bir numara.
Gönderici ve Alıcı Bilgileri: İsim, adres, iletişim bilgileri gibi detaylar.
Taşıma Şirketi Bilgileri: Lojistik veya taşıma hizmeti veren şirketin adı, adresi ve iletişim bilgileri.
Gönderi Bilgileri: Gönderinin tanımı, ağırlığı, boyutları, adedi ve taşıma şekli gibi detaylar.
Taşıma Ücretleri: Taşıma maliyeti, ek ücretler (sigorta, yakıt ek ücreti vb.) ve toplam tutar.
Ödeme Şartları: Ödeme koşulları, vade tarihi ve ödeme yöntemi.
Varış Yeri ve Teslimat Detayları: Gönderinin varış noktası ve teslimat ile ilgili özel talimatlar.
Bir navlun faturası örneği, şirketler arasındaki lojistik operasyonlarda önemli bir rol oynar ve mali işlemlerin doğruluğunu sağlamada kritik bir belgedir. Ancak, her ülkenin ve şirketin kendine özgü formatları ve gereklilikleri olabileceğini unutmamak önemlidir. Bu nedenle, bir navlun faturası hazırlarken veya inceleyirken, ilgili hukuki ve ticari standartlara uygunluğu kontrol etmek faydalı olacaktır.
İşletmenizin Nakit Akışını Figopara ile Yönetin!
İhracat ile ilgilenen yatırımcı ve işletmeler için e-fatura finansmanı desteği, hayati düzeyde kurtarıcıdır. Vadesi gelmemiş faturalarınızı avantajlı fiyatlar ve cazip imkanlardan faydalanarak Figopara güvencesiyle nakde çevirebilirsiniz. Üstelik Figopara ayrıcalıklarını inceleyerek yeni finansman modelleri yaratabilir ve işinizi genişleterek büyütebilirsiniz.