Yıllık olarak güncellenen asgari ücret tutarı çalışanların sağlık, konut, gıda, kültür gibi temel ihtiyaç kalemlerini karşılayacak doğrultuda olmalıdır. Bu nedenle her sene işçi, işveren ve devlet temsilcilerinden oluşan Asgari Ücret Tespit Komisyonu tarafından güncel belirlemeler yapılır ve yeni zamlı ödeme tutarı açıklanır. Bu sene de 2024 ocak ayı itibariyle uygulamaya konulan asgari ücret miktarı merak konusu olmaya devam ediyor. Yazımızda 2024 asgari ücret miktarı ve en düşük çalışan maaşı hakkında araştırma yapılan kapsamlı içeriklere ulaşabilirsiniz.
Yeni yıl asgari ücret tutarı için 2023 aralık ayı itibariyle görüşmeler gerçekleşti. Asgari ücret belirlemesi, ülkemizde herhangi bir iş kolunda çalışan işçinin alacağı en düşük maaşı ifade etmesi açısından önemlidir.
Bu tutar yasal olarak bir zorunluluk ifade etmekle birlikte brüt ve net rakamları açısından birbirinden ayrılır. Asgari ücretin net ödeme tutarı çalışanın eline geçen miktarı ifade ederken; brüt tutar işverenin çalışan için ödediği vergiler ve diğer ödemeler dahil toplam miktardır.
Asgari ücret tutarı, işçilere yasal olarak ödenebilecek en düşük miktarı ifade eder. Bu tutar Temmuz 2023 tarihindeki ara asgari ücret zammı ile 11.402,32 TL olarak belirlenmişti. 2024 takvimi içinde bu tutar; net maaş miktarı için 17.002,12 TL olarak güncellendi. 2024 tarihi için brüt asgari ücret ise 20.002,50 TL tutarında hesaplandı. Konuya dair önemli ayrıntılara yazımızın devamında ulaşabilirsiniz.
Asgari Ücret Nedir?
Asgari ücret, bir çalışanın gıda, giyim, ulaşım, sağlık ve konut ihtiyacı gibi zorunlu giderlerini karşılayacak güncel en düşük maaş miktarıdır. Asgari ücretin belirlenmesi, haksız rekabetin önüne geçmek ve emek hakkını korumak adına önemli bir tespittir. Dolayısıyla belirlenen miktar, bir işçiye emeği karşılığında ödenebilecek en düşük maaş bedelidir.
Yasal olarak belirlenen güncel asgari tutarın altında yapılan ödemeler hukuka aykırıdır. Dünya çapında pek çok ülkede.1900’lü yılların sonuna doğru ortaya konulan asgari ücret mevzuatları sayesinde mevcut yasal koşullara zemin hazırlanmıştır.
Çalışma hayatı içinde aktif olarak yer alan kişiler için yıllık asgari ücret güncellemesi merak konusudur. Aynı zamanda genel giderlerin ve enflasyon oranı üzerinden hesaplamaların yapıldığı asgari ücretin belirlenmesi genel ekonomi açısından da önemlidir.
Asgari terimi ‘en düşük’ kavramına karşılık gelir ve asgari ücret söz konusu olduğunda bir çalışana ödenebilecek en düşük maaş miktarını ifade eder. Bu tutarın altında yapılan ödemeler işçinin genel yaşam giderlerini ve verilen emeği karşılaması açısından yetersiz olarak kabul edilir. En düşük çalışan maaşına getirilen zam miktarı hesaplaması işçilerin temel yaşam gereksinimleri göz önünde tutularak kararlaştırılır.
Asgari Ücret Nasıl ve Kim Tarafından Belirlenir?
Sağlık, gıda, konut, ulaşım ve kültür giderleri dikkate alınarak tespit edilen asgari ücret tutar güncel rakamlar üzerinden ve ihtiyaçların asgari düzeyde karşılandığı hesaplamayla belirlenir.
Ülkemizde uygulanan yasalar gereğince en düşük maaş kararı farklı bileşenleri kapsayan asgari ücret tespit komisyonu tarafından verilir. Komisyon dahilinde hükümet, işveren ve işçi temsilcilerinden beşer kişi yer alır. Toplam 15 kişilik temsilci sayısına sahip olan komisyon belirli tarihlerde bir araya gelerek günün şartlarına uygun olacak şekilde asgari ücret belirlemesi yapar. Tespit edilen yeni asgari ücret tutarı gazetede yayınlanır ve yürürlüğe girer.
Çalışanlara emeği karşılığında ödemekle yükümlü olunan ve işveren tarafından yapılan asgari ücret ödemesi öncelikle günlük bazda hesaplanır. Bir çalışanın günlük asgari ihtiyaç tablosu oluşturulurken güncel piyasa rakamları etkili olur. Gün için belirlenen bu tutar üzerinden saat başı ücret hesaplanarak haftalık ve aylık olarak net bir rakam çıkarılır.
Yeni asgari ücretin yürürlüğe girmesi ve Resmî Gazete’de yayınlanmasının ardından işverenler bu minimum tutar üzerinde çalışanlara ödeme yapmakla yükümlüdür. Asgari ücret konusunda önemli noktalardan birisi ülke içinde belirlenen en düşük maaş olması nedeniyle herhangi bir iş kolu farklılığı gözetilmemesidir. Asgari ücret tespiti sırasında iş kapsamı dışında yaşam standardını korumak için güncel ihtiyaçlar göz önünde bulundurulur.
Bunun yanı sıra belirlenen asgari ücret tutarı kapsamlıdır ve bütün iş kollarından tüm çalışanları dahil edecek şekilde düzenlenir. Dolayısıyla yalnızca, 4857 sayılı İş Kanunu içinde yer alan çalışanları kapsamaz. Tüm ülkede çalışan kişiler için genel geçer ve asgari bir tespittir. Sonuç olarak yasal şekilde hizmet veren tüm işyerlerinin güncel rakamlar doğrultusunda onaylanan asgari ücret bedelini çalışana ödemesi zorunludur.
Çalışanlar için en düşük maaş tutarının belirlenmesini sağlayan komisyon her sene toplanır ve ortak bir karara varır. Yapılan incelemeler ve kurulan irtibat neticesinde gelecek yılın asgari ücret miktarı net olarak tespit edilir.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı aracılığıyla belirlenen ilgili komisyon üyelerinden birisinin başkanlığında asgari ücret tutarları netlik kazanır. Asgari Ücret Tespit Komisyonu kapsamında en fazla üye sayısı barındıran işveren kuruluşunun 5 temsilcisi, Hazine Müsteşarlığı temsilcisi, Devlet İstatistik Enstitüsüne bağlı İstatistikler Dairesi Başkanı ya da yardımcısı hazır bulunur.
Ayrıca en fazla üye sayısı barındıran işçi kuruluşundan 5 temsilci ile Sosyal Güvenlik Bakanlığı genel müdürü ya da yardımcısı komisyonda yer alır. Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığına bağlı asgari ücret konusuyla ilgilenen daire başkanı ya da yetkili bir görevli mevcut komisyonun diğer üyeleri arasındadır.
2024 Yılı Asgari Ücret Belli Oldu mu?
Her sene olduğu gibi mevcut maddi ve geçim şartları değişikliği ile birlikte 2023 asgari ücret tutarı da güncellendi. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı yetkisi ile asgari ücret tespit komisyonu toplandı ve 2023 yılı aralık ayı itibariyle 2024 asgari ücret miktarını belirledi. Yapılan görüşmelerin ardından yeni yıl için asgari ücrete yapılan zam oranı %49 olarak yenilendi. Bu doğrultuda güncel asgari ücret rakamı değişti ve 17.002,12 TL olarak onaylandı.
Asgari Yemek Ücreti Ne Kadar?
Asgari yemek ücreti, yapılan asgari ücret değişikliği kapsamında özel bir düzenlemeye tabi değildir. Bununla birlikte 2024 yılı için günlük yemek bedeline getirilen istisna payı toplam 187 TL olacak şekilde ayarlanmıştır.
Mevcut miktarın içinde 170 TL ve üzerine eklenen %10 oranında KDV payı bulunur. Resmi Gazete'de yayımlanarak onaylanan kapsamında 2024 yılı boyunca günlük yemek bedeline dair istisna varlığını koruyacak Gelir Vergisi Kanunu kapsamındaki düzenleme doğrultusunda onaylanan yemek bedeli geçerliliğini ocak ve aralık 2024 tarih aralığı boyunca sürdürecek.
2024 Net Asgari Ücret Ne Kadar?
Asgari ücret 2024 tespiti yapılırken net ve brüt tutarların payı önem arz eder. Çalışan için brüt maaş miktarı ödenirken yapılan yasal kesintiler doğrultusunda çalışan net maaşı elde eder. Dolayısıyla 2024 yılı için net asgari ücret doğrudan çalışanın eline geçen maaş miktarını ifade eder. Brüt ve net maaş arasındaki fark ise genellikle vergi ve diğer kesintilerden oluşur.
Asgari ücret tespit komisyonunun 2023 Aralık ayında toplanması sonucunda yeni yıl için zam oranı %49 olarak belirlendi. 2024 yılı itibariyle çalışanın alacağı net asgari ücret tutarı 17.002,12 TL’dir.
2024 Brüt Asgari Ücret Ne Kadar?
2024 senesi için brüt asgari ücret tutarı işverenin çalışan emeği karşılığında ödediği toplam miktarı ifade eder. Bu ücretin bir kısmı vergi ve diğer kesintilerle kısıtlanır; kalan miktar net ücret olarak çalışan maaşına yansır. Yapılan asgari ücret zammı doğrultusunda yeni yıl için brüt asgari tutar 20.002,50 TL olarak belirlendiği ifade edilmelidir.
Asgari ücret tespitinin günlük olarak hesaplandığını ifade etmiştik. Bu doğrultuda saatlik ve aylık ödeme miktarı üzerinden ödeme tutarı ortaya çıkar. Tam zamanlı bir çalışan için standart çalışma süresi haftalık 45 saat olarak kabul edilir. Haftada 1,5 gün izin yapıldığı varsayılırsa miktar diğer günlere eşit şekilde dağıtılır.
Örnek hesaplama üzerinden günlük çalışma saatinin 7,5 saat olarak tespiti söz konusudur. 2023 senesinin aralık ayı itibariyle kararlaştırılan 2024 asgari ücret üzerinden brüt günlük tutar 666,75 TL şeklinde hesaplanmıştır. Günlük olarak belirlenerek maaşlara yansıyan net asgari ücret tutarı ise 566,74 TL’dir.
2024 Yılı Maaş Zammı Nasıl Hesaplanır?
2024 maaş zamlarıyla beraber hesaplama adımları da sıklıkla merak edilen konular arasındadır. Özellikle saatlik asgari ücret hesabı yapılırken asgari ücret miktarını ortalama olarak 7,5 sayısına bölerek saatlik tutarı elde etmek mümkündür. Hesaplama ülkemizde çalışanların günlük. 7,5 çalışma süresi olması nedeniyle bu şekilde yapılmıştır. Elbette 12 saat çalışmak asgari ücretle farklı bir saat hesaplaması gerektirir.
Asgari ücret 2023 aralık ayı güncellemeleri ve asgari ücret tespit komisyonu kararının ardından saatlik olarak ortaya konulan asgari brüt tutar 88,90 TL olarak hesaplanabilir. Bu doğrultuda hesaplama yaparken en düşük brüt ücret olan 20.002,50 TL, 30’a bölünerek günlük brüt miktar hesaplanmıştır. 666,75 TL’lik günlük brüt minimum ücret çalışma saatleri göz önünde bulundurularak ortalama üzerinden 7,5 sayısına bölünmüş ve sonuçta 88,90 TL’lik bir saatlik brüt ücret miktarı ortaya konmuştur.
Asgari Ücret Değişikliği Ne Zaman Uygulanacak?
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yapılan açıklama ile 2024 yılı güncel minimum maaş tutarının 1 Ocak 2024 tarihi itibariyle yürürlüğe girmesi kararlaştırılmıştır. Yeni yılın başlangıcından itibaren güncel asgari ücret miktarı geçerlidir. Özel sektör üzerinden hesap yaparken maaşların genellikle ay sonu yatırıldığı göz önünde bulundurulabilir.
Mesela yeni yıl güncel tutarı çalışmanın tamamlandığı ay sonu veya diğer ay başı hesaba yansır. Elbette bu tarih aralığına denk gelen resmî tatillerin olup olmaması da ödeme günlerinde farklılığa sebep olabilir. Maaş ödeme tarihinde resmî tatil bulunması halinde genellikle erken ödeme yapılır. Çalışılan firmanın ödeme prosedürleri bu konuda belirleyici etkenler arasında yer alır.
Devlet tarafından 2024 yılı için yeni minumum maaşların açıklanmasının ardından güncel asgari ücret ara zammı da merak edilen konulardan birisi haline gelmiştir. Asgari ücret söz konusu olduğundan yapılan ara zamların bir zorunluluk değil gereklilik olarak uygulandığı ifade edilebilir.
Dolayısıyla her sene ara zam yapılmamakla birlikte mevcut değişkenler göz önünde bulundurularak 2022 ve 2023 yıllarında ara zam kararı alınmıştı. 2024 senesi için henüz belli olmamakla beraber ara zam yapılması durumunda Temmuz 2024 tarihine işaret edilmektedir.
Asgari ücret değişikliğiyle ilgili sıklıkla yöneltilen sorulardan birisi hangi ödeneklerin bu kapsama dahil olduğudur. İşveren açısından personel maliyetinin artışı olarak da ifade edilebilecek zam oranları belli ödeneklerin ücretinde de değişikliğe sebep olur. Genellikle çalışan maaş hesaplaması yapılırken en düşük maaş tutarının baz alınması söz konusudur. Bu durum pek çok ödeme türünün asgari ücret tutarı ile bağlantılı olmasına yol açar.
Asgari ücret tutarının yükselmesi neticesinde bazı temel ödenekleri de artış meydana gelir. İşsizlik maaşı ve emekli maaşları bu tür temel ödenekler arasında yer alır. Ayrıca engelli ve evde bakım maaşı, askerlik borçlanması, iş göremezlik ödeneği, stajyer maaşı ve doğum borçlanması gibi unsurlar da aynı kapsama dahildir. Bireysel emeklilik sigortasına katkı amaçlı sunulan devlet desteği de en düşük maaş için yapılan belirlemelerden etkilenen ödenekler arasında yer alır.
Geçmiş Yılların Asgari Ücretleri
Asgari ücret bedeli geçim şartlarının değişmesi ve enflasyon miktarının sabit kalmaması nedeniyle her yıl güncellenir. Zorunlu olmamakla beraber sene ortasında asgari ücret zammı da söz konusu olabilir. Bu inisiyatif genellikle beklenenden yüksek enflasyonun varlığında ve geçim şartlarının zorlaşması neticesinde karar sonucu çıkar.
Her sene yapılan komisyon toplantısı neticesinde çalışanlar için ödenmesi gereken en düşük maaş tutarı düzenlenir. Asgari maaş ödemesinde güncellemeler çalışanların temel geçim kalemleri ve masrafları göz önünde bulundurularak yapılır. Dolayısıyla geçmiş yılların asgari ücretleri ile güncel tutarlar devamlı farklılık gösterir.
| Senelere Göre Değişim | Brüt Asgari Ücret Tutarı | Net Asgari Ücret Tutarı |
| 2024 | 20.002,50 TL | 17.002,12 TL |
| 2023 (Son 6 Ay) | 13.414,50 TL | 11.402,32 TL |
| 2023 (İlk 6 Ay) | 10.008TL | 8.506,80 TL |
| 2022 (Son 6 Ay) | 6.471 TL | 5.500,35 TL |
| 2022 (İlk 6 Ay) | 5.004 TL | 4.253,40 TL |
| 2021 | 3.577,50 TL | 2.832,90 TL |
| 2020 | 2.943 TL | 2.324 TL |
| 2019 | 2.558,40 TL | 2.020 TL |
| 2018 | 2.029,50 TL | 1.603 TL |
| 2017 | 1.777,50 TL | 1.404 TL |
Yukarıdaki tabloda yıllar içinde asgari ücret tutarının güncel gelişmeler ve geçim şartlarındaki farklılaşmalara bağlı olarak değişimi gösterilmiştir. Tespit komisyonu tarafından sağlık, ulaşım, konut ve kültür giderleri gibi farklı değişkenler göz önünde bulundurularak fiyat güncellemesine gidilmesiyle zamlı en düşük maaş bedeli hesaplanır.
Asgari ücretin her sene değişmesi yalnızca en düşük maaş tutarını alan çalışanlar açısından değil; aynı zamanda asgari ücretli olsun ya da olmasın tüm çalışanların maaş zammı açısından belirleyicidir. Çünkü maaş artırımı, pek çok işletme tarafından asgari ücret zam oranı üzerinden hesaplanan bir unsurdur. Maaş zammını doğru hesaplamak için mevcut maaşı artış oranıyla çarpmak ve ortaya çıkan sayıyı 100’e bölmek gerekir. Ardından çıkan sonucu eski maaş tutarına ekleyerek mevcut zamlı maaşı hesaplamak mümkündür.
Normal çalışma günü kapsamında işçilere ödenen temel ücret olan en düşük maaş; giyim, konut, sağlık, kültür ve gıda gibi temel ihtiyaçların gözetilmesi ile ortaya çıkan mecburi harcamalar doğrultusunda hazırlanır. Yeni ücret zammının belirlenmesiyle ücretler en geç 1 ayda ödenir. Ek olarak konuyla bağlantılı olan ‘Fazla Mesai Ücreti Nedir?’ başlıklı yazımızı inceleyerek ayrıntılı bilgi edinebilirsiniz.
Çalışma saatleri üzerinden tam zamanlı ve yarı zamanlı çalışmalar için belirlenmiş olan asgari tutar farklı olacaktır. Çünkü maaş hesaplaması sırasında günlük belirli çalışma saati baz alınır. Bu bilgi doğrultusunda saatlik çalışma ücreti ve yarı zamanlı iş bedeli ortaya çıkar.
Figopara ile Nakit Akışınızı Hızlı ve Güvenilir Bir Şekilde Sağlayın!
Kobi ve tedarikçi finansmanı olarak hizmet veren Figopara nakit ihtiyaçlarınız için hızlı ve pratik çözümler üretir. Kobi finansmanı hizmetiyle alıcıdan bağımsız şekilde erken e-fatura tahsilatı yapabilirsiniz ayrıca e-fatura finansmanı desteği ile işletmenizin büyümesini sağlayabilirsiniz.
