2024 Yılı AGİ (Asgari Geçim İndirimi) Ne Kadar?

2024 yılı için asgari ücret tutarının belirlenmesinden sonra en çok merak edilen konuların başında AGİ ödemeleri gelmekte. Özellikle mevcut ödeme şartlarını karşılayan evli ve çocuklu çalışanları yakından ilgilendiren AGİ ödemeleri için belli güncellemeler mevcuttur. Asgari geçim indirimi uygulaması ve ayrıntılarına dair bilgi edinmek için yazımızın devamını okuyabilirsiniz. 

 

AGİ Nedir?

AGi, Medeni hal ve çocuk sayısına bağlı olarak farklılık gösteren, 16 yaş üzeri çalışanların en düşük düzeyde geçimini sağlayacak bölümünün toplam gelir miktarından çıkarılmasıdır. Bu sayede mevcut bedel vergi dışı bırakılmış olur. Aslında tam olarak gerekli şartları karşılayan işçi için devlet adına işveren tarafından yapılan bir ödemedir. İşverenin ödediği bu tutar, devlet tarafından işverene ait gelir vergisinden düşülür. 

Her sene asgari ücret miktarıyla beraber diğer ödeneklerde de ücret değişikliği yaşanır. Bunlar arasında yer alan AGİ, çalışanların ücret gelirinden hesaplanan bölümünün çıkarılması ve çalışana iadesi işlemidir. Hangi miktarda iade yapılacağı ise medeni hal, çocuk sayısı ve eşin çalışma durumu gibi kriterlere bağlı olarak değişkenlik gösteriyordu. Ta ki yeni güncelleme doğrultusunda uygulanan prosedür değişikliğine kadar! 

Asgari ücrete kadar elde edilen kazanç tutarından gelir vergisi kesilmeyeceği bilgisi kamuoyu ile paylaşılmıştı. Bu nedenle 2022 itibariyle asgari geçim indirimi ödeneğinin kaldırılması gündemdeydi. 2023 senesinde bu durum netleşti ve 2024 asgari ücret zamlarıyla beraber AGİ uygulaması iptal edildi. Konuyla ilgili ayrıntılı bilgiye ulaşmak için ‘Asgari Geçim İndirimi (AGİ) Nedir?’ başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.

 

AGİ'den Kimler Yararlanabilir?

AGİ yararlanma şartları her yıl yapılan güncellemeler neticesinde belirlenir. Uygulamanın iptali nedeniyle 2024 için geçerli olmamakla birlikte kapsamın bilinmesi ve prosedürün tekrar gündeme gelmesi ihtimali dolayısıyla AGİ’den yararlanma şartları hakkında bilgi sahibi olmak yararlıdır. Buna göre gerçek usul vergilendirilmesine tabi herkesin AGİ’den yararlanması söz konusudur. Gelir Vergisi Kanunu kapsamında yer alan 61. Madde uyarınca belirlenen ücreti alan çalışanlar bu indirimden faydalanan gruba tabidir. 

Asgari geçim indirimi yararlanma hakkı kapsamında sıklıkla yöneltilen sorulardan birisi boşanmış kişilerin çocukları için AGİ indirimi alıp alamayacağıdır. Bu aşamada çocuğun kimin sağlık sigortası üzerinden hizmet aldığına bakılmalıdır. Çocuk hangi ebeveyn üzerinden sağlık sigortası indiriminden faydalanıyorsa AGİ hakkı o ebeveyn için geçerlidir. Asgari geçim indiriminden yararlanamayacak kişiler ise temel olarak aşağıdaki özelliklere sahiptir:

• Farklı bir kanun hükmü gereğince ücretleri üzerinden gelir vergisi tevkifatı yapılmayan kişiler. 
• Herhangi bir ücret geliri elde etmeyen diğer kişiler. 
• Dar mükellefiyet kapsamında ücret gelirine sahip olanlar.
• Diğer ücret dahilinde vergiye tabi olan hizmet erbapları asgari geçim indiriminden faydalanması mümkün olmayan çalışma grupları arasında yer alır. 

2024 yılı güncel uygulamaları doğrultusunda AGİ devre dışı bırakılmıştır. Ancak uzun yıllar devam eden uygulama kapsamında belirli düzenlemeler sağlanmıştır. Yukarıda belirtildiği şekilde ‘diğer ücret’ başlığı altında çalışanlar şu şekildedir:

• Gayrimenkul sermaye iradının yanında çalışan kişiler.
• Kazanç unsuru basit usul kapsamında belirlenen ticaret erbabının yanında çalışanlar.
• Özel hizmet dahilinde çalışan şoförler.
• Özel inşaat sahipleri ile çalışan inşaat işçileri.
• Gerçek ücretlerinin tespit edilme zorluğu nedeniyle Maliye Bakanlığı ve Danıştay mütalaası doğrultusunda bu kapsamda değerlendirilen kişiler diğer ücret başlığı altında çalışanlar olarak özetlenebilir. 

AGİ'den Yararlanma Şartları Nelerdir?

Ödemeleri gerçek usul üzerinden yapılan ve vergilendirilen bütün çalışanların dolayısıyla gerçek kişilerin mevcut indirimden yararlanma hakkı bulunmaktaydı. Yine gelir vergisi kanununda yer alan ilgili madde gereği ücret geliri elde eden çalışanlar AGİ alma hakkına sahip olur. Ek olarak mevcut ücret gelirini dolayısıyla bildirenler de AGİ’den yararlanma hakkı barındırır. Ancak bu özellikler 2022 agi yeni düzenlemesi doğrultusunda ciddi ölçüde değişmiştir. 

Türkiye'de uygulanan AGİ, çalışanların ve ailelerinin geçim düzeyini desteklemek amacıyla hayata geçirilmişti. AGİ'den yararlanma şartları genellikle şu şekildedir:

• Türkiye'de Vergi Mükellefi Olmak: AGİ'den yararlanabilmek için kişinin Türkiye'de gelir vergisi mükellefi olması ve Türkiye'deki bir işveren tarafından sigortalı olarak çalışıyor olması gerekmektedir.
• Tam Zamanlı Çalışma: Genellikle, tam zamanlı çalışanlar AGİ'den yararlanma hakkına sahiptir. Yarı zamanlı veya geçici çalışanların durumu işverenin politikalarına ve uygulamalara bağlı olarak değişebilir.
• Medeni Durum ve Çocuk Sayısı: AGİ miktarı, kişinin medeni durumu (bekar, evli, eşi çalışmayan veya çalışan, eşi emekli olan) ve bakmakla yükümlü olduğu çocuk sayısına göre hesaplanır. Evli çalışanlar için eşin çalışıp çalışmadığı veya emekli olup olmadığı önemlidir.
• Birden Fazla İşverenden Gelir Elde Etmemek: AGİ, sadece ana işverenden alınan ücret üzerinden hesaplanır. Birden fazla işverenden ücret alıyorsanız, sadece bir iş yeriniz için AGİ'den yararlanabilirsiniz.
• Başka Bir Gelir Vergisi İndiriminden Yararlanmamak: AGİ, belli başlı gelir vergisi indirimleri ile birlikte uygulanamaz. Eğer kişi başka bir gelir vergisi indiriminden yararlanıyorsa, AGİ'den yararlanamayabilir.

AGİ miktarı, her yıl Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen asgari ücret tutarına ve vergi dilimlerine göre değişiklik gösterir. Ancak 2024 itibariyle artık AGİ uygulamadan tamamen kaldırılmıştır.

 

AGİ Ödemeyen Firmalara Ceza Kesilir mi?

Asgari geçim indirimi ödemesi yeni düzenlemeye kadar işverenin sorumluluğunda olan mecburi bir uygulama olarak nitelendirilmiştir. Buna göre işveren asgari geçim indirimini çalışanın maaşına dahil etmek zorundadır. Çünkü mevcut ödeme yeni yasaya kadar işçi hakları arasında yer almakta ve kanuni bir zemine sahip olmaktaydı.

Geçim indirimi miktarının ödenmemesi işveren açısından yasal zorunluluğun yerine getirilmediği anlamını taşımaktaydı. Bu durum kanuni yaptırımı beraberinde getirmekte ve AGİ ödemeyen firmalara ceza uygulaması söz konusu olmaktaydı. Aynı zamanda işveren işçinin hak ettiği asgari geçim indirimi miktarını ödemediği takdirde çalışan için iş sözleşmesini haklı nedenle feshetme nedeniydi. Kıdem tazminatı talep hakkı da bu doğrultuda uygulanabilecek yasal süreç içinde değerlendirilebilir. 2024 AGİ güncellemeleri ile mevcut uygulamalar da güncellenmiştir. 

AGİ Nasıl Hesaplanır?

Güncel değişiklikler dışarıda tutulmayla birlikte AGİ hesaplaması çalışanın medeni hali, çocuk sayısı ve eşin çalışma durumuna göre yapılır. Ücretin alındığı yıl başından itibaren belirlenmiş olan güncel asgari ücretin brüt tutarı üzerinden AGİ hesabı yapılır. Yeni düzenleme öncesi asgari geçim indirimi zorunlu olduğu için ödemelerin yapılmaması suç kapsamında değerlendirilen bir olgu olarak nitelendirilmiştir. Vergi Usul Kanunu ve İş Kanunu uyarınca AGİ ödemelerinin yapılması 2022 düzenlemesine kadar güncelliğini korumuştur. 

AGİ'nin hesaplanması, çalışanın medeni durumu, eşinin çalışma durumu ve çocuk sayısına göre değişiklik gösterir. AGİ miktarı, asgari ücret üzerinden belirlenen bir orana dayanır ve bu oran, çalışanın aile durumuna göre ayarlanır.

AGİ hesaplama formülü şu şekildedir:

• Bekar bir çalışan için: Asgari ücretin brüt tutarının %50'si.
• Evli ve eşi çalışmayan çalışan için: Asgari ücretin brüt tutarının %60'ı.
• Evli ve eşi çalışmayan çalışan (eşi çalışıyorsa bu oran uygulanmaz) ve çocuklu olanlar için: Birinci çocuk için %10, ikinci çocuk için %15 ve üçüncü çocuk için %20 ek indirim sağlanır. Üç çocuktan sonra her bir çocuk için genellikle %5 ek indirim uygulanır. Ancak, üçüncü çocuk için sağlanan %20'lik indirim, bu çocuğun eğitim durumu gibi özel şartlara bağlı olarak %25'e kadar çıkabilir.
• Evli ve eşi de çalışan çalışanlar için: Eşlerden sadece biri AGİ'den yararlanabilir. Bu durumda, indirim oranı bekar bir çalışan için geçerli olan %50'dir.

AGİ, gelir vergisinin hesaplanmasından sonra uygulanır ve çalışanın eline geçen net maaşı artırır. AGİ'nin uygulanabilmesi için çalışanın gelir vergisi kesintisinin, hesaplanan AGİ tutarından az olmaması gerekmektedir; çünkü AGİ, vergi iadesi olarak değil, vergi indirimi olarak tasarlanmıştır.

Yabancılar için de asgari geçim indiriminden faydalanma koşulları mevcuttu. Önce bir çalışanın ikametgahının Türkiye'de bulunması durumunda giden faydalanması mümkündü. Takvim yılı içinde 6 aydan daha uzun süre Türkiye'de yaşayan yabancı bir kişi asgari geçim indiriminden yararlanma hakkına sahipti. Elbette bu bilgiler 2022 yılı güncellemelerine kadar olan içerikleri kapsar. Dolayısıyla 2023 AGİ ve sonrası için mevcut bilgilerin geçerliliği yoktur. 

 

AGİ'nin Muhasebe İşlemleri Nasıl Olur?

Çalışan kişinin kendisiyle birlikte bakma sorumluluğu bulunan kişiler için ödenen asgari geçim indirimi için özgün muhasebe işlemleri bulunur. 2007 senesinden başlamak üzere devlet adına işveren tarafından ödenen asgari geçim indirimi brüt asgari ücret miktarı üzerinden hesaplanır. 

Asgari geçim indirimi hesabı yüzde üzerinden belirlenir. Son güncellemelere kadar bekar bir çalışanın kendisi için %50 ve evli olup eşi çalışmayan çalışan için %10 AGİ miktarı tespit edilmiştir. Evli olup eşi çalışmayan bir çocuklu aile için çocuk başına %7,5 ve aynı şartlarda bir ailenin 2 çocuğu için her çocuk başına %7,5 oranında ekleme yapılır. Evli ve eşi çalışmayan bir.işçinin 3 çocuk için ayrı ayrı hesaplanmak üzere %10 katkı payı bulunur. Evli ve eşi çalışmayan işçinin 4 çocuk ya da üzeri için.%5’lik hesaplama yapılır. Örneğin; evli ve eşi çalışmayan tek çocuk sahibi bir işçinin AGİ yüzdesini hesaplayalım: 

• Çalışan için.%50
• Çalışmayan eş için %10
• Çocuk için.%7,5 

Toplamda %67,5 oranında AGİ belirlemesi yapılır. Bu oran güncel asgari ücret ve birinci gelir vergisi dilimi ile çarpıldığında ortaya çalışanın ödeme olarak alacağı asgari geçim indirimi miktarı çıkar. Ayrıca mevcut oranların toplamı %85 sayısını geçemez. 

Çalışan da alacağı asgari geçim indirimi tutarının belirlenmesi sırasında öncelikle medeni hal önem arz eder. Geçim indiriminin tespitinde diğer önemli unsurdan çalışanın evli olması halinde eşin çalışma durumudur. Ayrıca varsa çocuk sayısı AGİ kapsamında dikkat edilen bir diğer husustur.

Çalışanın maaşına mevcut koşullar doğrultusunda işveren tarafından yansıtılan ödeme, AGİ hakkının karşılandığı döneme ait olacak şekilde işverenin stopajı üzerinden indirim olarak düşer. Bu şekilde işveren aracılığıyla ve dolaylı yoldan devlet tarafından çalışandan alınan verginin bir kısmı asgari geçim indirimi olarak tekrar çalışanın hesabına yansıtılmış olur. 

Asgari geçim indiriminin güncelliğine dair ayrıntılı bilgiye yer vermeden önce sıklıkla yöneltilen başvuru işlemlerine dair merak edilen unsurlara değinelim. Öncelikle mevcut ödenekten yararlanmak için aile durumu bildirim formunun doğru ve eksiksiz şekilde doldurulması gerekir. 

Çalışanların alacağı AGİ oranını tespit etmek ve onaylamak için formdaki bilgilerin güncelliği ve doğruluğu önemlidir. Çalışanların bilgilerini içeren asgari geçim indirimi formu işveren tarafından muhafaza edilir. Mevcut belgeye konu olan bilgilerin değişmesi halinde (evlilik, boşanma ve çocuk sahibi olma gibi) çalışanın güncel değişiklikler hakkında 30 gün içinde işverene bilgi aktarması gerekir. Forma konu olan tüm bilgiler ve içerikler çalışan kişinin sorumluluğunda olur. 

İlgili belgede yanlış bilgi bulunması durumunda işveren herhangi bir şekilde sorumlu tutulamaz.Çünkü tüm sorumluluk belgeyi doldurmakla yükümlü olan işçiye aittir. Çalışanın özlük dosyası dahilinde muhafaza edilen AGİ belgesi kapsamında aşağıdaki bilgiler yer almalıdır:

• Çalışanın isim ve soyismi
• İş kapsamında görevi
• Çalışana ait Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası
• Medeni durum
• Evliyse, eşin ismi ve soyismi
• Çalışma durumu
• Varsa çocuk bilgileri
• Çocuk sayısı

Bilgiler dahilinde çalışma durumu ve ayrıca bir gelir elde edip etmediği önemlidir. Bunun sebebi asgari geçim indiriminin çalışanın bakmakla yükümlü olduğu kişiler üzerinden değerlendirilmesidir. Örnek olarak çalışan kişinin eşi bir yerde çalışmıyor olabilir, fakat kira geliri alıyorsa yine asgari geçim indirimine dahil edilmez.

Benzer şekilde sıklıkla yöneltilen sorulardan birisi de 18 yaş üstü öğrenim dışı ve çalışmayan çocuk için AGİ uygulamasının geçerli olup olmadığıdır. Çalışan kişinin sorumluluğunda olan ve eğitimi devam eden 18 yaş altı ya da üstü çocuklar asgari ücret indirimi kapsamındadır. Ancak 18 yaşını geçmiş olan ve öğrenim görmeyen çocuklar AGİ kapsamında değerlendirilmez. Yakın zamana kadar geçerliliğini koruyan asgari geçim indirim çalışanlar için önemli yasal haklardan birisidir. Şimdi, asgari geçim indirimi hakkındaki güncel ve önemli bilgilere yakından bakalım. 

 

AGİ Kalktı mı?

‘AGİ ne kadar?’ sorusunu yanıtlarken güncel gelişmelere dikkat etmekte fayda vardır. 2007 ve 2022 yılları arasında uzun bir süre asgari geçim indirimi adıyla çalışana vergi iadesi olarak yansıyan miktar 2022 güncellemeleriyle birlikte iptal edilmiştir. 01.01.2022 itibariyle yürürlükten kaldırılan AGİ uygulaması uzun bir süre asgari ücret doğrultusunda değişerek ek ödeme olarak değerlendirilmiştir. 7349 sayılı kanuna ait 3. maddede ödemelerine eklenen asgari geçim indirimi uygulaması 2024 yılı itibariyle yürürlükte değildir. 

01.01.2008 tarihinden itibaren vergi iadesi uygulaması yerine kullanılan asgari geçim indirimi usulü devletin çalışandan alınan bir miktar vergiden vazgeçmesi ve işveren aracılığıyla bu miktarı çalışana iade olarak ödenmesidir. Herkesin miktarı üzerinden asgari geçim indirimi tutarının talebinden vazgeçilmesi ile devlet kurumları tarafından uygulanan AGİ sistemi iptal edilmiştir.

Devlet adına işverenin ödemesi gereken ve vergi indirimiyle karşılığı alınan asgari geçim indiriminin doğru şekilde uygulanmaması; devletin vergi kaybına sebebiyet nedeniyle suç kapsamındaydı. AGİ 2022 güncellemeleri ile birlikte uygulamanın devre dışı bırakılması sonucu ödeme sistemi iptal edilmiş ve ödenmediği haller suç kapsamında olmaktan çıkarılmıştır. Son güncellemeler doğrultusunda AGİ hesaplama adımlarına gerek duyulmadığı için konu dahilinde ayrıntılı bilgiye önceki yıllara ait bilgiler üzerinden erişim sağlayabilirsiniz. 

 

2024 Yılı AGİ Ne Kadar?

AGİ 2023 itibariyle zamanın güncelliğini yitirmesi söz konusu olmuştur. Bu sebeple 2024 yılı için güncel AGİ tutarından söz etmek mümkün değildir. 2007 ve 2022 yılları arasında aktif olarak uygulanan ve çok sayıda çalışanı yakından ilgilendiren asgari geçim indirimi sisteminin sonlanmasıyla en düşük çalışan maaşı ödenekleri de farklılık göstermektedir.

Asgari ücret içinde belirli ek ödeneklerin de tespit edilmesi ve buna bağlı olarak kamuoyuna bir rakam sunulması usulü mevcuttur. Genellikle çalışanın bakmakla yükümlü olduğu kişi sayısı ve bireysel özellikleri doğrultusunda şekillenen asgari geçim indirimi ödemesi kapsam dışı bırakıldığında işçi ücret tutarı güncellemelerle birlikte farklılaşmıştır. 

 

Figopara ile İşletmenizin Nakit Sorununa Anında Çözüm Üretin! 

Tedarikçi ve kobi finansmanı alanındaki hizmetleriyle bilinen Figopara, nakit sorununda alternatif çözümlerle yanınızda! Herhangi bir kurumun bildirimine gerek duymadan, henüz zamanı gelmemiş olan e-faturalarınızı kolaylıkla nakde çevirebilirsiniz. Üstelik alıcıdan bağımsız ve hızlıca hizmet alma kolaylığı ile! Kobi finansmanı uygulamasına ek olarak Figopara’nın tedarikçi finansman desteğiyle nakit akışındaki belirsizlikleri ortadan kaldırabilirsiniz. 

İşletmeler için rekabet gücüne katkı sunan ve pratik çözüm önerileriyle acil nakit ihtiyacını karşılamayı sağlayan Figopara uygulamalarından yararlanmak için sisteme üye olabilirsiniz. Ön ödeme ve ek koşul zorunluluğu bulundurmayan kolay üyelik işleminin ardından e-faturalarınızı sisteme yükleyerek alternatif teklifleri değerlendirebilirsiniz. 

Farklı firmalardan gelen teklifler üzerinden en uygun seçeneği onaylayarak hızlı bir şekilde nakit elde edebilirsiniz. Kobi ve tedarik finansmanı alanında başarıyla hizmet sunan Figopara’da tüm işlemler oldukça pratik ve hızlı gerçekleşir. ‘E-Fatura Finansmanı’ alanında uzmanlıkla hizmet veren Figopara uygulamaları hakkında ayrıntılı bilgi için bağlantıya tıklayabilirsiniz.