Asgari Geçim İndirimi (AGİ) Nedir? 2023 Yılı AGİ Kaldırıldı Mı?

Çalışma yaşamında alınan ücretin içeriği ve vergilendirme uygulamaları kritik öneme sahiptir. Çeşitli vergilendirme kategorileri, çalışanların aldığı ücretlere uygulanır ve kesinti şeklinde maaşlarına yansıtılır. 

Alınan ücretin hacmi, cinsi, çalışma kategorisi, çalışanın aile bilgileri, bakmakla yükümlü olduğu kişi sayısı, engel durumu, çalışma yılı ve sair başlıklar bu süreci doğrudan etkiler. “AGİ nedir?” sorusu bu sürecin detaylarına ilişkin uygulamaları takip edenler tarafından sıklıkla sorulur.

Vergilendirme kanunları kapsamında, çalışanların maaşlarından yapılan kesintiler ile vergi ödemesi gerekir. Ancak bazı özel durumlar ve şartlara bağlı olarak vergi indirimi uygulaması da yapılır. 

AGİ; çalışanları vergiye tabi ücretleri için yapılan kesinti ve vergilendirmelere uygulanan indirimdir. Asgari geçim indirimi olarak da adlandırılır. Bu indirim; periyodik ücretler, maaş ödemeleri, çalışma karşılığı alınan ve sigortalının kayda geçen kazancı üzerinden uygulanabilir. Söz konusu ücretlerden alınan vergideki indirimin yansıtılması süreci bazı kurallara bağlıdır.  

Çalışanların sahip olduğu medeni durum bilgileri, sahip olunan çocuk sayısı, birden fazla kişiye bakmakla yükümlü olma durumları gibi detaylar, asgari geçim indirimi uygulamalarını doğrudan etkiler. 

Vergilendirmelerden alınan indirimin ücrete yansıması veya iadesi için AGİ hesaplaması yapılır. Bu hesaplamalara dahil edilen kategorilerin başında aile durumu yer alır. Hesaplamaların ardından çalışanların ücretlerine yapılan vergi kesintilerinde indirime gidilir. AGİ uygulamaları yapılan kesintinin hesaplanan kısmının ücrete iadesi şeklinde gerçekleşir.

2022 yılında asgari ücretten yapılan gelir vergisi kesintisi kaldırıldığı için AGİ uygulaması da kaldırılmıştı. Dolayısıyla 2023 yılında da çalışanlara AGİ verilmeyecek.

Gelir tablosu, mali takip ve maaş içeriği gibi konuları takip etmek zorunda olan işverenler ve ücret kesintilerindeki AGİ avantajını kullanmak isteyen çalışanlar açısından asgari geçim indirimi ile ilgili açıklamalar yakından takip ediliyordu. Ancak alınan kararlar doğrultusunda AGİ 2022 yılında ödenen sonra vergi indirimi oldu. Yani 2023 yılı için de AGİ ödemelerinin kaldırılmasına karar verildi.

Asgari geçim indirimi hesaplamalarında çalışanın kendisi, evli olduğu kişi ve çocuklarına ait belirlenen oranlardaki tutarlar için vergilendirme uygulanmaz. Yani, alınan ücret ya da maaşın belli bir kısmı bakmakla yükümlü olunan kişiler adına sayılır ve devlet o kısımları vergiye tabi tutmaz. 

Bu uygulamanın hesaplama süreçlerinde kullanılan oranları belirlerken bazı şartların taşınması gerekir. Örneğin; bekar bir ücretli çalışan için uygulanan AGİ tutarı ile evli ve üç çocuğu olan çalışanların oranları birbirinden farklıdır. 

Bu bağlamda AGİ hesaplama sırasında kullanılan oranlar şu şekilde sıralanabilir: 

• Çalışan eşi olanlar için %50 
• Çalışmayan ve başka bir kanaldan geliri olmayan eş durumu için %10 
• İki çocuk sahibi çalışanlar için çocuk başına %7,5 
• Üçüncü çocuk için %10 
• Dörtten fazla çocuğu olan çalışanlar için her çocuk adına %5 
• Brüt asgari ücret tutarında çalışan ve eşi işsiz kimselerin hesaplamalarında %15 gelir vergisi bulunuyorsa; bu hesaplamalarda AGİ (%15) formülü uygulanır. 

AGİ (%15) formülü = Brüt Ücret x Asgari Geçim İndirimi Oranı x Gelir Vergisi Oranı şeklindedir. 

Bu formülasyon üzerinden ödeme alan kesim, genellikle devlet memurları ve özel sektör çalışanlarıdır. Mevsimlik işçiler ve yevmiye usulü çalıştırılan işçiler için AGİ tarifesi özel koşullara tabidir. 

Çalışanların bakmakla yükümlü olduğu kişi sayısı AGİ hesaplamalarında kritik öneme sahiptir. Bu kişiler arasında sayılan ve sayısına bağlı olarak hesaplara etki eden unsur; çocuk sahibi olma durumudur. 

Çalışanların fazla mesai ücreti haricindeki rutin gelirleri hesaplanırken çocuk sayısına bağlı olarak oranlama yapılır. Yani çalışanlar her çocuk için AGİ oranlarına bağlı olarak vergi indirimi uygulamalarından yararlanabilir. İlk iki çocuk için ayrı ve kalan çocuklar için çocuk başına belirlenen oranlar AGİ tutarına yansıtılır.  

Çocuk sahibi olan çalışanlar için çocuk sayısı kritik bir AGİ değerlendirme unsurudur. Çünkü yasal olarak iki çocuk için tek oran uygulaması vardır ve ücretlendirme bu oran üzerinden AGİ alır. İki çocuktan sonraki her çocuk için ayrı oranlar uygulanır ve beş çocuğun üzerindeki her çocuk, son oranla aynı şekilde indirime etki eder. 

Ayrıca çocuk sahibi olan ve gelir vergisi de ödeyen çalışanların, eşlerinin çalışma durumu da asgari geçim indirimi tutarlarını belirler. Yani bir çalışan, üç çocuk sahibi ise ilk iki çocuk için aynı oranda, üçüncü çocuk için belirlenen 3. çocuk AGİ oranında indirim alır. Eşinin çalışıyor olması brüt AGİ tutarını etkiler. 

Çalışanların asgari geçim indirimi oranlarına ilişkin uygulamaları yakından takip etmesi, uygulamanın geçerli olduğu yıllarda önem taşır. Çünkü yapılan vergilendirmeler için alınan indirim, AGİ ile belli koşullara bağlı olarak kısmen iade edilir. Dolayısıyla çalışanlar bakmakla yükümlü oldukları aile fertleri için belirlenen oranlar kadar vergi indiriminden faydalanabilir. 

2022 yılında uygulanan asgari geçim indirimi tutarları çocuk sayısına oranla aşağıdaki tabloda verildiği gibidir: 

AGİ hesaplamaları sırasında çocuk sayısına oranlanan vergi indirimleri için eşlerin çalışma durumu da önemlidir. Yani bir çalışanın çocuk sahibi olmasının yanı sıra eşinin çalışan olup olmaması da oranları etkiler. Sigortalı çalışan eşi bulunan kişilerin, çocuklar için alacağı vergilendirme indirimi ile eşi çalışmayan kişilerin alacağı indirim birbirinden farklıdır. 

Asgari geçim indirimi, çalışanların aldıkları ücretler üzerinden yapılan çeşitli vergi kesintilerine uygulanan indirimdir. Bu indirim vergiye tabi ücretlendirme kategorisindeki çalışanlara uygulanır. Ücreti çalışanların AGİ indiriminden faydalanması için yapılan hesaplamalarda çeşitli kategoriler bulunur. Bu kategorilerin başında bakmakla yükümlü olunan kişi ve sayıları yer alır.   

Evli, çocuk sahibi çalışanlar ile bekar çalışanların alacağı asgari geçim indirimi birbirinden farklıdır. AGİ uygulamalarından çalışma kanununda yer alan 61. maddeye tabi tüm çalışanlar faydalanabilir. 61. maddenin dışında kalan çalışanlar AGİ hesaplamalarına tabi değildir. Bu çalışanların alacağı vergi indirimleri, muhatap oldukları farklı kategoriler varsa uygulanır. 

Eğer mevsimlik veya sigorta kapsamı dışında çalışan kişiler vergilendirme indirimi almak isterse; yasa yoluyla belirlenen kategorilerde indirim uygulaması talep edebilir. Çünkü asgari geçim indirimi uygulamaları çalışma kanununda yer alan 61. maddenin kapsadığı çalışanlar için uygulanır. 

Kamu çalışanları, özel sektör çalışanları ve işçiler açısından kritik olan asgari geçim indirimi; yapılan vergilendirmeler için uygulanan indirimdir. Bu indirimde temel amaç çalışanlardan yapılan kesintilerin bir miktarının iadesidir. Özellikle bakmakla yükümlü olunan kişi sayısı oranınca AGİ oranları değişiklik gösterir.   

Asgari geçim indirimini yakından takip eden ve sorumluluğu bulunan bir başka kesim ise işverenlerdir. İşverenler, kanunda yer alan hükümler gereği, çalışanların elde ettiği asgari geçim indirimi tutarını çalışanlara ödemek zorundadır. Çünkü bu tutar çalışanın aldığı ücretten yapılan vergi kesintilerinin iadesidir ve çalışma ücretine dahildir. Dolayısıyla işverenler, çalışanların devlet tarafından uygulanan AGİ tutarını ücretleriyle birlikte teslim etmek zorundadır. 

e-Fatura finansman, mali takip ve çalışan ücretlerinin aktarımı gibi kritik sorumlulukları olan işverenler için asgari geçim indirimi tutarlarının teslimi de önem taşır. Çünkü bu ücretlerin çalışanlara yapılmasıyla ilgili sorumluluk yasa yoluyla işverenlere verilmiştir. Sonuç olarak işverenler, asgari geçim indirimi tutarından doğan çalışan alacaklarını, yapılan ücret ödemelerine ekleyerek teslim etmek zorundadır. Aksi hallerde çalışanların ücrete itiraz ve asgari geçim indirimi tutarını talep etme hakkı doğar.   

İşverenler, işçinin talebi halinde zorunlu oldukları AGİ tutarını ödeyecekleri gibi yasal yükümlülüklerini yerine getirmedikleri için çeşitli sorunlarla ve cezalarla karşılaşabilir. Dolayısıyla AGİ ödemelerinin eksiksiz biçimde çalışanlara ödenmesi oldukça kritiktir. Çalışanların, ödeme yapılmaması halinde bu durumu ispat etme ve ilgili mahkemeler yoluyla alacağını tahsil etme hakkı bulunur. 

AGİ ödemesini çalışanlara yapmadığı tespit edilen işletme ve yöneticileri hakkında yasal işlem başlatılır. AGİ ödemelerinin yapılmadığı mahkeme kararıyla belirlenen işletmeler hem çalışanların biriken tüm AGİ alacaklarını ödemekle yükümlüdür hem de bu yasaya aykırı davranışlarından ötürü belirlenen sınırda cezaya tabi olur. 

Figopara, uzun süren evrak ve prosedür işlemleri ile uğraşmadan anında nakde ulaşmanızı sağlar. Figopara’nın tek sistem entegrasyonu sayesinde yalnızca e-Faturalarınızı sisteme yükleyerek aynı anda birden çok finans kurumuna ulaşabilir, bu sayede zamandan tasarruf edebilirsiniz.

İşletmenizin ihtiyaç duyduğu anda nakde ulaşmak ve size özel sunduğumuz avantajlardan yararlanmak için hiçbir ek ücret ödemeden platformumuza üye olabilirsiniz. Siz de hemen Figopara’ya katılın, nakit akışınızı hızlandırın!