Mali Tablo Nedir? Türleri Nelerdir?

Firmalara ait finansal içeriklerin yapılandırılması konusunda yardımcı olan mali tablo türleri çok yönlüdür. Bir firmaya ait çok sayıda bilginin toplandığı mali tablo yönetimi, alanında uzman kişiler tarafından gerçekleştirilir.

Profesyonel hizmet ağı sayesinde şirketlerin finansal durumunu takip etmesi kolaylaşır. Yazımızda mali tabloları oluşturan temel bileşenlerden ve yaygın şekilde kullanılan mali tablo türlerinden söz edeceğiz. 

 

Mali Tablo Nedir?

Mali tablo, bir firmanın barındırdığı nakit akışı performans ve finans durumu hakkında ayrıntılı bilgi sunan belgedir. Söz konusu ticaret uygulamalarının yönetildiği işletmeler olduğunda bütçe yönetiminin sağlıklı şekilde gerçekleştirilmesi önem taşır.

Bu nedenle gelir gider dengesinin sürekli takibinin yapılması ve karşılaştırılması gerekir. Günlük işlemler, haftalık ve aylık sonuçlara eklenirken yıl sonunda belirlenen gelir gider unsurları, mali tabloyu oluşturan temel bileşenlerdir.

 

Mali Tabloyu Oluşturan Bileşenler Nelerdir?

Finansal tablo adıyla da Bilinen Mali tablolar birkaç temel unsurdan meydana gelir. Özkaynak, kayıp ve kazanç dengesi, gelir gider, mali sorumluluk ve varlıklar; mali tabloyu oluşturur. Aşağıda mali tabloyu oluşturan temel bileşenlere dair bilgi aktarılmıştır:

• Gelir: Para kaynağını oluşturan hizmet ve mal satışından elde edilen finans kaynaklı girişler, gelir kapsamında yer alır. Mali tablolar hakkında ayrıntılı bilgi edinmek için elde edilen gelir hakkında düzenli bir bilgiye sahip olmak gerekir. Aksi takdirde sağlıklı bir finansal analiz yürütmek mümkün olmaz.
• Gider: İşletmelerin elde ettiği kazanç ile birlikte masraf olarak karşılanan kaynakların çıkışı gider olarak adlandırılır. Tablo hazırlığı sırasında gelirlerle beraber gider kaleminin de tespit edilmesi önemlidir. Bu iki kavram arasındaki denge şirketin mali durumuna dair fikir verir. Ancak mali tabloyu belirlemek için farklı etkenlere de ihtiyaç vardır.
• Mali sorumluluk: Şirketlerin yönetiminde finansal işlemleri kolaylaştırmak ve yürütmek için sıklıkla borçlanma yöntemine başvurulur. Vergiler, hesap türleri ve krediler, borç kapsamında değerlendirilebilir. Bir şirketin mali sorumluluğu taahhüt ettiği ödemeleri kapsar ve ileriye dönük finansal süreci netleştirmek amacıyla kullanılır. Bu nedenle mali tablolarda bulunması gereken temel unsurlar arasında yer alır.
• Varlık: Parasal anlamda kazanç unsuru olan ve ileriye dönük maddi yatırım olarak öngörülen kaynaklara varlık adı verilir. Çeşitli ekipmanlar, fabrika, yatırım, nakit, mülk çeşitleri; varlık unsuruna örnek olarak gösterilebilir. Nakit gelir düzeyine ek olarak mali tablonun geleceğe dair bir öngörü çizmesi ve giderlerin daha net bir şekilde anlaşılması için varlıkların bu belgede yer alması önemlidir.
• Kayıp ve kazanç türleri: Şirketin yönettiği gündelik işlemler dışında kalan ve özkaynak yönetimini etkileyen tüm uygulamalar kayıp ve kazanç türleri arasında değerlendirilir. Yaşanan bir sorun neticesinde gerçekleşen para kaybı veya uzun süredir şirkete ait olan bir varlığın satışı gibi olağan dışı işlemlerin kayıt altında tutulduğu bölümdür. Kayıp ve kazanç türlerinin mali tablolar içinde yer alması; gelişen ani değişimler sonucunda güncel durumun netleşmesi için kullanılır. 

Mali tablo bileşenleri, mevcut belgede bulunması zorunlu olan unsurları içerir. Bununla birlikte alanında uzman bir kişi tarafından yapılması gereken mali tablonun hazırlık süreci hakkında merak edilen çok sayıda ayrıntı vardır. Yazımızın devamında mali tablo hazırlığına dair bilinmesi gerekenler hakkında bilgi vereceğiz.

 

Mali Tablo Nasıl Hazırlanır?

Bir de işletmelerin finans birimleri tarafından yönetilen mali tablo hazırlığı ayrıntılı bir sürece sahiptir. Firmaların finansal durumlarına dair yapılandırılmış sonuçlar sunan mali tablo analizleri ile mali süreçlerin yönetimi kolaylaşır.

Öncelikle yukarıda açıklandığı gibi mali tabloyu oluşturan temel unsurların içerisinde yer aldığı bir tablo özeti hazırlanır. Bu sayede muhasebe raporları da dahil olmak üzere işletmede yer alan pek çok uygulamayı gerçekleştirmek için gerekli adımlar atılmış olur. Bilanço, gelir gider unsurları ve nakit akışı gibi çok sayıda içeriğin hazırlanması mali tabloyu oluşturur.

Günlük, haftalık ve aylık bazda takip edilen mali koşulların yıllık bir özet niteliğinde sunulması mali tabloyu tanımlar. Özellikle finansal kayıtların ve etkinliklerin net bir biçimde. Ortaya konulmasına yardımcı olur. Her firmanın kendine ait stratejik bir amacı bulunur. Bu amaç işletmenin içinde bulunduğu sektör ve geleceğe dönük hedefleri ile yakından ilişkilidir.

Öngörülen hedefe ulaşmak ve mevcut planları gerçekleştirmek için mali tablolar ve finansal gelişmelerden destek alınır. Firmaların işleyişini sürdürmesi için ileriye dönük mali hedeflere yer vermesi de oldukça önemlidir. Çeşitli ayrıntılı tabloların hazırlanması ile meydana gelen maliyet tablo kullanımı bu açıdan da sıklıkla tercih edilir. 

Gelir gider tablosu gibi önemli mali tablo çeşitleri sayesinde işletmeye ait kaynakların ve borçların aynı anda incelenmesi mümkün olur. Böylelikle firmanın içinde bulunduğu rekabet koşulları kapsamında fırsatların ve olası risk unsurlarının değerlendirilmesi çok daha kolay olur. Özellikle finansal risklerin önceden öngörülmesi ve tedbir alınması büyük bir avantajdır. Bu tarz önemli işlevlere sahip olan mali tablo çeşitleri uzmanlar tarafından hazırlanırken doğru bir okuma ve inceleme bilgisine de ihtiyaç duyar. Etkili bilanço okuma gibi işlemler gerçekleştirerek şirketin ilerlemesine yönelik fikir sahibi olmak olanaklıdır. 

İşletmeye nakit performansının anlaşılması noktasında ipuçları veren maliyet tablolar yardımıyla finansal süreçleri yürütmek pratik hale gelir. Avantaj ve dezavantajlarını değerlendirilmesi noktasında tablo sonuçları üzerinden hareket etmek daha garantili işlem yapmayı sağlar. Mali tablo okuması da meydana getirilen tablonun kendisi kadar önemlidir. Farklı analiz işlemleri sayesinde ihtiyaç duyulan unsurlar üzerinde tespit yapmak kolaylaşır.

 

Mali Tablo Türleri

Farklı amaçlar için değerlendirilen ve değişik mali sonuçları ortaya koyan 4 temel mali tablo türü vardır. Tüm mali tablo çeşitlerinde amaç, işletmelerin mali süreçlerine dair faydalı tespitler yapmaktır. Dolayısıyla hem geçmişte yapılan işlemler ve bunlara ait maddi yükümlülükler söz konusu olur hem de geleceğe dönük daha net kararlar almak mümkün olur. 

Mali tablolar, nakit akışı tablosu, bilanço, gelir ve özkaynak değişim tablosu olarak farklı çeşitlere ayrılır. İçerisinde güncel bilgilerin de yer aldığı ve şirket yetkililerine bilgi sunmak amacıyla değerlendirilen temel mali tablo türleri aşağıdaki şekildedir:

 

Gelir Tablosu 

Şirkete ait dönemsel olarak gider ve genel gelir gibi ayrıntıların belgelendiği tablodur. Ek olarak gelir tablosunda kar ve zararların ortaya konulduğu net gelir bilgileri de sunulur. Gelir tabloları çoğunlukla dönemsel olarak tekrarlanır ve belirli periyotlar halinde uygulanır.

Bunun sebebi mali süreçleri takip ederken devamlılık sağlamak ve ilerlemeyi kontrol etmektir. 3 aylık ya da bir yıllık gibi farklı zaman aralıklarında oluşturulan gelir tablosu firmanın ihtiyacına göre tekrarlanır. Gelir tablosu ile ilgili daha detaylı bilgiye “gelir tablosu nedir” yazımızdan ulaşabilirsiniz.

 

Bilanço Tablosu 

Bilanço, şirkete ait anlık durum hakkında bilgi talep edildiğinde ortaya konulan tablo bilançodur. İşletmelerin en sık kullandığı mali tablo türlerinden birisi olmasının sebebi anlık takibi mümkün kılmasıdır. Güncel bilgilere erişim için kullanılan bilançolar, firmaya dair öz sermaye, mali sorumluluk ve varlıklar hakkında fikir verir.

 

Nakit Akış Tablosu 

Nakit akış tablosu, şirkete ait belirli değişkenlerin belli bir dönem içinde nakit durumunu ne şekilde etkilediği hakkında bilgi verir. Nakit akış tablosu ile finansman etkinlikler başta olmak üzere yatırım ve operasyon gibi önemli süreçlerin ayrıntılarına dair bilgi edinmek mümkündür. Bilanço açıklayan şirketler genel olarak nakit akış tablosuyla birlikte sunum gerçekleştirir.

Öz kaynak değişim tablosu da işletmenin öz kaynaklarındaki değişimlerine dair bilgi vere bir tablodur. Genelde belirli bir süreyi kapsayacak şekilde düzenlenir. Gelir tablosu, bilanço ve nakit akışı tablosu temel mali tablo çeşitleri arasında gösterilir. Öz kaynak değişim tablosu ise ek mali tablo olarak değerlendirilebilir. 

Mevcut tabloların tamamı şirketlerin hissedarlarına sunulan senelik raporlar içine dahil edilir. Öz kaynak değişim tablosu dışında; fon akım tablosu ve satış maliyeti tablosu gibi farklı ek unsurlardan da söz etmek olanaklıdır. Kâr dağıtım tablosu da mali tablolar arasında gösterilen bir başka belge çeşididir. 

 

Mali Tabloların Avantaj ve Dezavantajları

Mali tablolar, bir işletmenin finansal durumunu anlamak için değerli bir araçtır. Mali tabloların avantajları ve bazı dezavantajları vardır.

Mali Tablonun Avantajları

• Bir mali tablo işletmeye ait fırsat ve risklerin değerlendirilmesini sağlayan ana etmenlerden biridir. Bu açıdan özellikle nakit akışı tablosu ve gelir tablosu önemli bir yere sahiptir. Mevcut tablolara bakılarak nakit yönetiminin yanı sıra kar oranları değerlendirilebilir. 
• Firmaya ait finansal sağlığın ölçülmesine yardımcı olan mali tablolar sayesinde bilgiye kolaylıkla ve anlık olarak ulaşılabilir. Özellikle güncel durumun rahat bir şekilde takip edilmesi amacıyla bilançolardan destek alınır. Genellikle borç yapılandırması ve kontrolü için sıklıkla yardım alınan mali tablolardan birisi bilançodur.
• Firmaya ait ticari performans ve gelir gider dengesini anlaşılmasını sağlar. Yönetim birimi yatırımcı ve alacaklılar, mali tablolar ile şirketlerde ayrı ayrıntılı bilgi sahibi olabilir.
• İleriye dönük yatırım öngörülerinin değerlendirilmesi ve şirket amacına yakınlığını ölçülmesi amacıyla mali tablo destekleri önemlidir. Mali tabloların farklı dönemlerde edinilen sonuçları üzerinden belirli bir eğilim görmek olanaklıdır. Bu eğilimler firmanın gelecekteki finansal durumu hakkında öngörü sahibi olmak açısından oldukça değerlidir.
• Mali tablolar, aynı sektör içinde yer alan farklı firmaların karşılaştırmasını yapmak amacıyla değerlendirilir. Bu sayede paydaşlar firmaların maddi durumları hakkında ayrıntılı bilgiye sahip olur. 
• Genellikle yatırımcılara sunulan senelik rapor için bir hazırlık niteliğindedir. 
• Mali tablolar yalnızca borç durumunu takip etmek için değil, kar durumundaki olası sorunları tespit etmek amacıyla da kullanılır. Özellikle uzun süreli takip gerektiren durumlarda bilanço gibi temel mali tablolardan destek almak mümkündür.
• Bir firmanın nakit oluşturma kabiliyetini ölçmek ve imkanlarını süreç doğrultusunda artırmak için mali tablo yöntemlerinden destek alınabilir. Nakite ait değerlendirme yöntemleri ve kaynakların incelenmesi de tabloların sunduğu avantajlar arasında yer alır.
• Mali tablo türleri yardımıyla çeşitli finansal analiz ve oranları tespit edilir. Uzun vadede şirketin ilerleyişini ivmesel olarak incelemek amacıyla mevcut oranlardan yardım alınır. 

Mali Tablonun Dezavantajları

• Mali tablolar genellikle geçmişteki verilere dayanır ve işletmenin mevcut veya gelecekteki durumunu tam olarak yansıtmayabilir. Bu, özellikle hızla değişen piyasa koşullarında bir sınırlılık oluşturabilir.
• Farklı işletmeler veya ülkeler, farklı muhasebe standartları ve uygulamalarını kullanabilir, bu da mali tabloların karşılaştırılmasını zorlaştırabilir.
• Muhasebe ilkeleri ve yöntemleri, bazen finansal sonuçların manipülasyonuna açık olabilir.
• Mali tablolar, özellikle muhasebe ve finans konusunda uzman olmayan kişiler için karmaşık ve anlaşılması zor olabilir.
• Mali tablolar, işletmenin finansal durumunu yansıtsa da işletmenin piyasa değeri, rekabet durumu, yönetim kalitesi gibi önemli faktörleri göz ardı edebilir.
• Muhasebe politikalarında yapılan değişiklikler, mali tablolar arasında tutarsızlığa yol açabilir, bu da zaman içindeki performansı değerlendirmeyi zorlaştırır.
• Bazı mali tablolar, özellikle bilanço ve gelir tablosu, işletmenin nakit akışını doğrudan göstermez. Nakit akışı, işletmenin günlük operasyonları için kritik öneme sahiptir.

Bir firmanın finansal sağlığını değerlendirerek geliştirmek açısından fayda sunan belgeler mali tablolar kapsamında yer alır. İhtiyaç durumuna göre farklı mali tablo türlerinden yararlanmak olasıdır. Örnek olarak güncel bilgilerin erişimine ihtiyaç duyulan mali tablolar için bilanço yardımına başvurulabilir ya da nakit akışı tablosu yardımıyla şirkete ait gelir gider dengesini dönemsel olarak incelemek mümkün olur. Tüm bu özellikleri nedeniyle hazırlanan mali tablolar bir uzman desteğiyle sunulur. 

 

Finansal Oranlar ve Analiz

Finansal oran değerlendirmesi ve analiz yöntemleri bir işletme için önem arz eden içerikler arasında yer alır. Bunun sebebi finansal oranların işletmenin istikrarı hakkında bilgi vermesidir. Finansal oranlar ve analiz, bir işletmenin mali durumunu ve performansını anlamak için kullanılan bir araçlardır. Bu oranlar, işletmenin mali tablolarından elde edilen bilgileri kullanarak farklı yönlerini değerlendirir. İşte ana finansal oran türleri:

Likidite Oranları: İşletmenin kısa vadede borçlarını ödeyip ödeyemeyeceğini gösterir. Örneğin, cari oran, işletmenin elindeki nakit ve nakite çevrilebilir varlıkların, kısa vadeli borçlarını ne kadar karşılayabildiğini gösterir.

Borçlanma (Kaldıraç) Oranları: İşletmenin ne kadar borçlandığını ve bu borçları ödeyebilme kapasitesini ölçer. Örneğin, borç/öz sermaye oranı, işletmenin toplam borcunun, öz sermayesine oranını gösterir.

Verimlilik Oranları: İşletmenin varlıklarını ve kaynaklarını ne kadar etkili kullandığını gösterir. Örneğin, stok devir hızı, işletmenin stoklarını ne kadar hızlı sattığını gösterir.

Karlılık Oranları: İşletmenin ne kadar karlı olduğunu gösterir. Örneğin, net kâr marjı, satışların ne kadarının kâra dönüştüğünü gösterir.

Bu oranlar, işletmenin finansal sağlığını anlamak ve kararlar almak için kullanılır. Her oran, işletmenin farklı bir yönünü değerlendirir ve birlikte işletmenin genel finansal resmini sunar.

 

Figopara’nın E-Fatura Finansmanı ile Nakit Akışınızı Hızlandırın!

Figopara’nın e-fatura finansmanı desteği ile işletmenizin büyümesini hızlandırın. Figopara, size en uygun finansal çözümleri sunar ve diğer finansal kuruluşların tekliflerini tek bir platform üzerinde takip etmenizi sağlar. Figopara’yı hemen keşfedin ve işletmenizin finansal potansiyelini artırın!