Bordro Parametresi Nedir? 2024 Bordro Parametresi

Bordro parametresi, maaş bordrosu hazırlanırken kullanılan ve çalışana verilecek maaşın belirlenmesinde son derece önemli bir rol oynayan matematiksel değerdir. Bordro parametresi, her yıl belli başlı kriterler doğrultusunda yenilenir. Hükümetçe belirlenen asgari ücret tutarı, engellilik indirimi, AGİ (Asgari Geçim İndirimi), çocuk parası gibi unsurlar, bordro parametresinin hesaplanmasında kullanılan bazı değerlerdir. Bunlara ek olarak kanun koyucu tarafından belirlenen bazı kriterler de bordro parametresini etkileyen unsurlar içerisinde yer alabilir. İşte bordro nedir, nasıl hesaplanır, 2024 bordro parametreleri nelerdir, maaş bordrosu nedir; merak edenler için bordroya dair bilmeniz gereken her şey!

Bordro Nedir?

Bordro, işveren tarafından istihdam edilen işçiye ödenen maaş miktarını ve bu miktar üzerinden yapılan her türden kesintiyi detaylı şekilde içeren belgedir. Bu belge, işverenin işçiye ücret ödediğini kanıtlayan ve yükümlülüğünü beyan ettiğini gösteren son derece önemli bir niteliğe sahiptir. Bununla birlikte bordro, aynı zamanda işçi açısından da önem arz eder.

İşçi, almış olduğu maaş ücreti üzerinde yapılan özel ya da yasal tüm kesintileri net şekilde bordro aracılığıyla görebilir. Dolayısıyla bordro nedir, merak edenler için bordronun; işçi açısından maaşına ilişkin detaylara ulaşma, işveren açısından ise yükümlülüklerini yerine getirdiğini belgelendirme şeklinde bir işleve sahip olduğunu söylemek mümkündür.

Bununla birlikte bilindiğinin aksine bordrolar, sadece maaşa ilişkin değildir. Günümüzde yaygın olarak kullanılan bordro türleri şu şekildedir:

• Maaş bordrosu
• Prim bordrosu
• Kesinti bordrosu
• İkramiye bordrosu

Tüm bu bordro türleri, temel olarak işveren tarafından işçiye yapılan belli koşullardaki ödemeleri belgelendirir.

Ayrıca bordro hazırlanmasına ve yasal gerekliliklerine yönelik düzenlemeler birçok farklı kanunla belirlenmiştir. 4857 Sayılı İş Kanunu, 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu kapsamında maaş ve diğer bordro türlerine ilişkin detayları düzenlemiştir.

İlgili kanunlar uyarınca bordro, her ay düzenli olarak hazırlanması gereken resmi bir belgedir. Ayrıca bu belgenin teslim edilmesi esnasında mutlaka işçiden belgeyi aldığına dair beyanda bulunduğunu gösteren imza alınmalıdır. Bununla birlikte işverenlerin hazırlanan bordroları 5 yıl süreyle saklanmaların da fayda vardır.

2024 Bordro Parametreleri Nelerdir?

2024 bordo parametreleri; prime bağlı olarak elde edilen tavan ve taban kazanç, SGK ve vergilere dair istisnai haller, maluliyet indirimi, vergilendirme gelir dilimleri, çocuk parası gibi değerleri içerir. Bununla birlikte bordro parametrelerine ilişkin işçiler tarafından en çok merak edilen konulardan biri bordroda gelir vergisi nedir, sorusudur.

Bordroda çoğunlukla detaylı bir şekilde yer alan ve bordro parametrelerinden biri olan gelir vergisi, yıl içerisinde kazanca göre değişkenlik gösterir. Dolayısıyla işçinin ödemesi gereken vergi tutarı ya da maaşından yapılacak kesinti üzerinde de belirleyicidir. Gelir verisi, en genel olarak gerçek kişilerin kazançları üzerinden devlete ödemesi gereken vergi tutarı olarak tanımlanır.

Kazancın artmasına bağlı olarak ödenecek tutar da aynı ölçüde artar. Gelir vergisinin hesaplanması, gerçek kişinin bir yıllık kazancı üzerinden yapılır. Ayrıca gelir vergisi matrahı, kümülatif özelliğe sahiptir. Yani, yığılarak ilerler. Bu ise işçinin kazancına bağlı olarak farklı vergi oranlarına tabii olacak şekilde ödeme yapmasına neden olabilir.

Kazanç artıkça gerçek kişinin içerisinde bulunduğu vergi dilimi de sene içerisinde değişir. Gelir vergisinin hesaplanmasında;

• İşsizlik sigortası işçi payı
• Gelir vergisi matrah tutarı
• Genel sağlık sigortası işçi payı

gibi parametreler belirleyici bir role sahiptir. Bordo içerisinde gelir vergisine ilişkin detaylar, ücretliler için gelir vergisi dilimleri kapsamında açık bir şekilde belirtilir.

Gelir vergisinin yanı sıra bordro parametrelerinde detaylı bir şekilde asgari ücrete yönelik bilgiler de yer alır. Asgari ücretin aylık olarak net ve brüt tutarı, ayrıca günlük olarak brüt tutarı da 2024 bordro parametreleri içerisindedir. Bir diğer önemli bordro parametresi ise engellilik indirimidir. Engellilik indirimi, gelir vergisi dilimi üzerinden yapılan indirimi ifade eder.

Engellilik indirimi, farklı dereceler ile kategorize edilmiştir. Birinci, ikinci ve üçüncü dereceden engellilik indirimi farklı tutarlardadır. 2024 bordro parametreleri içerisinde engellilik indirimine ilişkin detaylar;

• Birinci Derece Engellilik İndirimi Tutarı: 6.900 TL
• İkinci Derece Engellilik İndirimi Tutarı: 4.000 TL
•  Üçüncü Derece Engellilik İndirimi Tutarı: 1.700 TL

Şeklinde yer alır. Çalışanın %40’tan fazla olmak kaydıyla çalışmasına engel koşulların oluşması halinde bu indirimlerden faydalanması mümkündür.

Maaş Bordrosu Nedir?

Maaş bordrosu; işverenin çalışanına, yaptığı iş karşılığında ödediği ücreti ve bu ücret üzerinden yapılan yasal ve özel kesintilerin detaylarına ilişkin bilgilerin gösterildiği belgedir. Kanıtlayıcı niteliğe sahip olan bu belge, işverenin işçiye ödeme yaptığını resmi olarak beyan etmesini sağlar. İşçi açısından ise maaşına ilişkin tüm yasal ve özel kesintileri içeren bir bilgi kaynağıdır.

Bununla birlikte bordronun genel bir kavram olduğu akıldan çıkarılmamalıdır. Genel olarak bordo ne demek sorusuna; herhangi bir türden hesabın tüm detaylarını gösterecek şekilde düzenlenmiş belge cevabını vermek mümkündür. Maaş bordrosu, doğrudan işveren ya da bu konuda görevlendirdiği kişilerce oluşturulur.

Genellikle maaş bordroları, iki nüsha şeklinde düzenlenir. İki nüshadan biri işveren tarafından muhafaza edilir, diğeri ise işçiye verilir. Bununla birlikte maaş bordrosunda, düzenlenen bordronun niteliğine göre farklı bilgiler yer alabilir. Ayrıca bordronun içeriği, tabii olduğu kanuna ve yasalara göre de farklılık gösterebilir.

Maaş Bordrosu Önemi Nedir?

Maaş bordrosu, işveren ve işçi tarafından oldukça önemli bir resmi evraktır. İşveren açısından maaş bordrosu, yükümlülüğünü yerine getirdiğini beyan eden bir belgedir. İşçi açısından ise maaş bordrolarının en önemli rolü, maaşı üzerinde yapılan kesintileri aylık olarak kontrol edebilme imkanına sahip olmasıdır.

Fakat maaş bordrolarının önemi işveren ve işçi açısından sadece bunlarla sınırlı değildir. Aynı zamanda bordro, resmi bir evrak olarak kabul edilir. Bu ise olası anlaşmazlık ya da uyuşmazlık hallerinde, adli makamlara intikal eden konularda maaş bordrolarının bir delil olarak kabul edilebileceği anlamına gelir.

Özellikle son dönemde işveren ve işçi arasında ortaya çıkan anlaşmazlık hallerinde avukatlar tarafından maaş bordroları detaylı bir şekilde incelenmeye başlanmıştır. Bordrodaki herhangi bir hata, eksik ya da yanlış mahkeme sürecini ve mahkemenin kararını doğrudan etkileyebilecek niteliktedir. Bu konuda günümüzde yaşanan en önemli eksikliklerden biri çalışanın mesaisine ilişkindir.

Maaş bordrolarında yapılan en temel hata, fazla mesai kısmına eksik veri girişidir. Çoğu durumda işverenler fazla mesai bölümüne herhangi bir değer girmeden bordroyu tamamlar. Fakat anlaşmazlık hallerinde işçi avukatları, bu durumda lehte kullanabilir. “0” olarak not alınmayan fazla mesai bölümü nedeniyle tazminat talebinde bulunulabilir.

Tam da bu yüzden işçi ve işveren arasında aylık düzlemde tam mutabakat sağlanması açısından maaş bodrosu önemlidir. Her ay düzenli olarak işçinin bordrosunu inceleyip imzalaması, olası anlaşmazlıkların önüne geçilmesini sağlayacaktır. Ayrıca maaş bordrosunda işçiye ve iş tanımına dair tüm detaylara yer vermek, yine olası anlaşmazlık hallerinde karşılaşılabilecek hukuki problemleri ortadan kaldırır.

2024 Asgari Ücret Maaş Bordrosu

2024 yılında asgari ücret; 20.002,50 TL, net ise 17.002,12 TL olarak belirlenmiştir. Dolayısıyla asgari ücretli bir çalışanın maaş bordrosu bu ücret üzerinden hesaplanarak hazırlanmalıdır. Aylık ücret bordrosu nedir, merak edenler için 2024 yılında asgari ücret maaş bordrosu örneği ve bordro da yer alması gereken bilgiler şu şekildedir:

Detaylar	Bordroda Olması Gereken Bilgiler
Çalışana Ait Bilgiler	İsim ve Soy İsim T.C. Kimlik Numarası İşyeri Bilgisi İşçinin Çalıştığı Departman ve İş Tanımı
Maaş Dönemine İlişkin Bilgiler	Maaş Dönemi Başlangıç Tarihi Maaş Dönemi Bitiş Tarihi
Ücrete İlişkin Bilgiler	Brüt Ücret: 20.002,50 TL (Asgari Ücretli Çalışan İçin) Mesai Ücreti Fazla Mesai Ücreti (Varsa Yazılmalı, Yoksa “0” Olarak Not Alınmalıdır) Ek Ücretler
Kesintiye İlişkin Bilgiler	SGK İşçi Payı İşsizlik Sigortası Gelir Vergisi Kesintisi
Net Ücret	17.002,12 TL
Diğer Bilgiler	Aile Yardımı Çocuk Parası Yol Parası Yemek Parası

 

Maaş bordrosunda tüm bu bilgiler detaylı bir şekilde yer almalıdır. Bununla birlikte bazı durumlarda ek olarak farklı bilgilerin de bordro içerisinde bulunması gerekebilir. Ayrıca bazı maaş bordrolarında kısaltmalar kullanılır. Özellikle işçiler açısından maaş bordrosu kısaltmaları, bazı durumlarda oldukça zorlayıcıdır.

Hangi kısaltmanın hangi ibareye karşılık geldiğini bilmek, bordroda yer alan detayları anlamanız açısından önemlidir. Maaş bordrosu kısaltmaları ve anlamları şu şekildedir:  

Kısaltma	Tanım
VM	Vergi Matrahı
BES	Bireysel Emeklilik Sigortasına Dair Kesinti
EK	Ek ya da Fazla Mesai Ücreti
SK	SGK Kesintisi
SM	SGK Matrahı
KVM	Kümüle Vergi Matrahı
DV	Damga Vergisi
PEK	Prime Esas Kazanç
VO	Gelir Vergisi Oranı

 

Bu kısaltmalara ek olarak maaş bordolarında farklı kısaltmalar da kullanılabilir. Bordroda yer alan kısaltmalar hakkında fikir sahibi olmak için işverenden ya da işveren tarafından görevlendirilen muhasebeciden bilgi almanız da fayda vardır.

Maaş Bordrosu Nasıl Hazırlanır?

Maaş bordrosu hazırlamak, kanun koyucu tarafından işverenin yükümlülüğünde olacak şekilde düzenlenmiştir. Dolayısıyla maaş bordroları işveren tarafından hazırlanmalıdır. Fakat günümüzde bu alanda çalışan departman ya da birimlerin artış göstermesiyle birlikte bordro hazırlama süreci daha çok muhasebecilerin yönettiği bir işlemdir.

Bordrolama nasıl hesaplanır ya da maaş bordrosu nasıl hazırlanır merak ediyorsanız; bordro hazırlarken yapılması gerekenler şu şekildedir:

• Öncelikli olarak maaş bordrosunda yer alacak bilgilere detaylı şekilde ulaşılmalı ve kategoriler halinde ayrılmalıdır.
• Çalışanın adının, soy adının, T.C. Kimlik Numarasının yer aldığı bilgiler girilmelidir.
• Çalışma süresi net olarak belirlenmeli ve detaylı bir şekilde bordroya işlenmelidir.
• Mesai ücreti, fazla mesai ücreti, brüt ve net ücret olmak üzere çalışanın maaşına ilişkin tüm detaylar bordroda bulunmalıdır.
• Bordroda yer alacak tüm bilgilerin ve detayların ilgili alandaki kanun ve yasalara uygun olduğundan emin olunmalıdır. Bordro formatı yasaların belirlediği ölçü ve standartlarda belirlenmelidir.
• Son olarak bordronun bir uzman tarafından onaylanmasında fayda vardır.
• Artıdan işçiye imzalatılarak resmi bir evrak haline dönüştürülmelidir.

Maaş bordrosu hazırlamak, özellikle işverenler için oldukça zorlayıcıdır. Bazı durumlarda son derece karmaşık olabilen bordroda yer alacak bilgiler, bazı yanlışlıklara ya da hatalara neden olabilir. Bordro hazırlama sürecinde hataları en aza indirmek ve olası hukuki hak kayıplarını önlemek için profesyonel destek almakta fayda vardır. Ayrıca Maaş bordrosu nedir, nasıl hazırlanır merak ediyorsanız bu konudaki ilgili yazımızı okuyarak maaş bordrosu hazırlamaya ilişkin tüm detaylara ulaşabilirsiniz.

Maaş Bordrosunda Dikkat Edilmesi Gerekenler

Maaş bordrosu hazırlamak, profesyonel olmayan kişiler için karmaşık ve zorlayıcı bir süreçtir. Fakat belli başlı noktalara dikkat ederek ve azami düzeyde bilgilerin doğruluğunu kontrol ederek maaş bordrolarının eksiksiz şekilde hazırlanması olanaklıdır. Diğer birçok resmi evrakta olduğu gibi maaş bordrosu hazırlarken de hata yapmamaya özen göstermek ve yeterli oranda dikkatli hareket etmek önemlidir.

Bununla birlikte maaş bordroları, resmi bir evraktır. Bu evrakların resmi nitelik kazanması ise ancak kanun ve yasalarca belirtilen formatta ve yeterlilikte hazırlanması ile mümkündür. Dolayısıyla maaş bordrosu hazırlanırken dikkat edilmesi gereken en önemli unsur, hazırlanan bordronun ilgili alanda düzenlenen mevzuatlara uygun olmasıdır.

Ayrıca maaş bordrosu hazırlamanın bir yükümlülük olduğu da akıldan çıkarılmamalıdır. Kanun koyucu tarafından işveren, maaş bordrosu hazırlama konusunda yükümlendirilmiştir. Dolayısıyla maaş bordrolarının hazırlanmaması, yasal olarak suç niteliği taşıyabilir. Bu tarz durumlarla karşı karşıya kalmamak adına işverenlerin zamanında ve düzenli olarak maaş bordrosu hazırlaması önemlidir. 

Bordro hazırlarken belli başlı noktalara dikkat ederek olası hataları önlemeniz mümkündür. Bu doğrultuda maaş bordrosunda dikkat edilmesi gerekenler genel olarak şu şekildedir:

• Bordroda yer alacak tüm bilgilerin eksiksiz, doğru ve hatasız girildiğinden emin olunmalıdır.
• Kesintiler doğru ve eksiksiz hesaplanmalıdır.
• Bordronun formatı ve içeriğinde yer alan bilgiler mevzuatlara ve kanunlara uygun olmalıdır.
• Hazırlanan bordro mutlaka çalışana ibraz edilmeli ve bilgisine sunularak imzalatılmalıdır.

Bununla birlikte maaş bordrolarının 5 yıl boyunca muhafaza edilmesi gerekir. Dolayısıyla hazırlanan evraklar, uygun şartlar altında saklanmalı ve ihtiyaç halinde kullanılabilir durumda olmalıdır.

Bordroda Birim Ücret Ne Demek?

İşçiler tarafından maaş bordrolarında merak edilen en önemli konulardan biri de bodroda birim ücreti ne demek sorusudur. Bordroda birim ücreti, çalışanın belirlenen özel bir süre içerisinde, zamanda ya da belli bir iş miktarında kazanmış olduğu ücreti ifade eder. Bu süreler genellikle; aylık, saatlik, haftalık dilimler içerisinde bordroda yer alır.

Bazı durumlarda ise işçi ve işverenin parça başı ücret konusunda anlaşması halinde bordro içerisinde birim ücret, parça sayısına göre yer alabilir. Bordroda birim ücret, işçiler tarafından fazlasıyla merak edilen bir konudur. Dolayısıyla bu durumu örneklendirmek gerekirse;

• Herhangi bir çalışanın brüt ücreti 8.000 TL ise ve haftada 160 saat kadar çalışmışsa bu durumda; ilgili çalışanın saatlik birim ücreti 50 TL’dir. (Buradaki hesaplama: 8.000 TL/160 sa = 50 TL şeklinde yapılır.)
• Aynı hesaplama çalışanın parça başına ücretlendirilmesi halinde de geçerlidir. Bir çalışanın brüt ücreti 10.000 TL ise ve belirlenen süre zarfında 1.000 adet parça üretmişse; parça başı birim ücreti 10 TL’dir. (Parça başı birim ücreti hesabı şu şekilde yapılır: 10.000 TL/1.000 Parça Ürün = 10 TL)

Bordroda birim ücret detayı, sanıldığından çok daha önemli bir veri sunar. Her şeyden önce birim ücret, çalışanın üretkenliği ve emeği konusunda değerlendirici bir etkiye sahiptir. Çalışan ve işveren, aynı anda çalışanın üretkenliğini ya da ortaya koyduğu emeği tespit edebilir. Bununla birlikte işveren açısından farklı departmanları değerlendirme hususunda da önem arz eder. Farklı pozisyon, iş kolları ya da departmanlar arasındaki emek-kazanç dengesi birim ücret üzerinden incelenebilir.

Figopara ile İşletmenizin Büyümesine Katkı Sağlayın!

Figopara, e-finansman çözümleri ile işinizi büyütme fırsatı sunar. Kobi finansmanı ya da tedarikçi finansmanı çözümlerinden faydalanarak, e-fatura finansmanı sağlayabilir ve ihtiyaçlarınızı en hızlı şekilde karşılayabilirsiniz. Figopara ayrıcalıklarıyla nakit akışınızı düzenleyebilir ve size özel çözümlerden faydalanabilirsiniz.