2024 Maaş Hesaplama Netten – Brüte

2024 maaş hesaplama adımları için net ve brüt rakamları bilmek önemlidir. Günümüzde finansal planlama ve maaş yönetimi, çalışanlar için her zamankinden daha önemli bir hale gelmiştir. Özellikle 2024 yılında ekonomik değişikliklerin ve güncellemelerin yaşandığı bir yılda, net maaşınızdan brüt maaşınız hakkında kesin ve doğru bir şekilde bilgi sahibi olmak oldukça önemlidir. 

 

Brüt Maaş Nedir?

Brüt maaş nedir? sorusu kapsamında, Brüt maaş, bir çalışanın işveren ile arasındaki anlaşmaya göre belirlenen ve çalışanın pozisyonu, deneyimi, sektörü ve işin niteliğine göre değişkenlik gösteren toplam maaş miktarıdır. Bu miktar, çalışanın herhangi bir kesintiye uğramadan önceki toplam gelirini temsil eder. Brüt maaşın hesaplanmasında dikkate alınan unsurlar arasında temel maaş, ek ödemeler (fazla mesai, primler, ikramiyeler vb.), sosyal yardımlar ve diğer tazminatlar yer alır.

Brüt ve net maaş kavramının en temel farkı çalışan için işveren tarafından ödenen toplam rakam olmasıdır. Dolayısıyla yasal kesintiler ve vergiler bu rakamın içine dahildir. Net ve brüt maaş olarak bilinen iki kavram da çalışanın edindiği geliri belirtir. Ancak aralarında belirgin bir farklılık söz konusudur. Bunun sebebi vergi ve diğer tüm yasal kesintilerin ödemenin içine dahil olup olmamasıdır. Net maaşın ayrıntılarına dair bilgi aktararak konuyu netleştirelim.

 

Net Maaş Nedir?

Net maaş, bir çalışanın eline geçen ve banka hesabına yatan maaş miktarıdır. Bu miktar, brüt maaştan yapılan vergi, sosyal güvenlik primi, sağlık sigortası katkısı gibi zorunlu devlet kesintileri ve diğer yasal kesintiler çıkarıldıktan sonra kalan paradır. Kısacası, net maaş çalışanın üzerindeki tüm mali yükümlülükler yerine getirildiğinde gerçekten kazandığı ve kullanabileceği miktarı ifade eder.

Net ve brüt maaşı dair bilgiler hesaplama adımları sırasında sıklıkla karıştırılmaktadır. Bu sorunun önüne geçmek için netten brüte maaş hesaplama yaparken belirli unsurlara dikkat etmekte fayda vardır. Özetle net maaşın kesintiler sonrası çalışana doğrudan yansıyan ücret olduğu söylenebilir. Bu nedenle belirlenen brüt maaştan yasal kesintilerin düşürülmesi ve net maaşın kesintilerin ardından tespit edilmesi söz konusu olur. Yazımızın devamında maaş hesaplamasına hangi vergilerin etki ettiğini ve netten brüte maaşların nasıl hesaplanabileceğini paylaşıyor olacağız.

 

Maaşa Etki Eden Vergiler

Çalışanların maaşlarına etki eden vergi ve kesintiler, gelirlerinin net miktarını belirlerken önemli rol oynar. Bu vergiler ve kesintiler, çalışanların brüt maaşlarından düşülerek net maaşı hesaplamak için kullanılır. Maaşa etki eden vergiler şunlardır:

      1.Gelir Vergisi

Türkiye'de gelir vergisi, kişilerin gelirlerine uygulanan bir vergidir ve bu vergi oranları gelir seviyesine göre değişkenlik gösterir. Gelir vergisi, gelirin artmasıyla orantılı olarak artan progresif bir yapıdadır. Gelir vergisi dilimleri ve oranları her yıl Maliye Bakanlığı tarafından belirlenir ve güncellenir. Gelir vergisi oranları, belirli gelir dilimlerine göre %15'ten başlar ve %35'e kadar çıkabilir.

     2. Sosyal Güvenlik Primleri (SGK Primleri)

Türkiye'de tüm çalışanlar için sosyal güvenlik primi kesintisi zorunludur. Bu primler, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından yönetilir ve çalışanın emeklilik, sağlık ve işsizlik sigortası gibi sosyal güvenlik haklarından faydalanmasını sağlar. SGK primleri, genelde çalışanın brüt maaşının belli bir yüzdesi olarak hesaplanır ve bu oran hem işveren hem de çalışan tarafından paylaşılır. Çalışan payı, toplam brüt maaşın yaklaşık %14'ü civarındadır.

     3. İşsizlik Sigortası Primi

Türkiye'de çalışanlar ve işverenler, işsizlik sigortası fonuna katkıda bulunurlar. Bu prim, çalışanın işini kaybetmesi durumunda belirli bir süre boyunca mali destek almasını sağlar. İşsizlik sigortası primi, genellikle brüt maaşın %1'i oranında çalışan tarafından, %2'si işveren tarafından ödenir.

     4.Damga Vergisi

Damga vergisi, çalışma sözleşmesi gibi belgeler üzerinden hesaplanan ve hem çalışanın hem de işverenin maaş bordroları üzerinden ödediği bir vergidir. Damga vergisi oranı genellikle sabit olup, brüt maaşın çok küçük bir yüzdesini oluşturur.

Bu vergi ve kesintiler, çalışanın eline geçen net maaşı önemli ölçüde etkiler. Türkiye'deki maaş hesaplamalarında, bu kesintilerin yanı sıra kişisel durumlara bağlı ek indirimler veya kesintiler (örneğin, engellilik indirimi, asgari geçim indirimi gibi) de dikkate alınabilir.

 

Brüt ve Net Maaş Arasındaki Farklar Nelerdir?

Brüt ve net maaş arasındaki en temel fark şüphesiz ki vergi ve diğer yasal kesintilerdir. Bir çalışanın kazandığı emek bedelinden herhangi bir kesinti yapılmadan önceki rakam brüt tutarı verir. Mevcut kesintilerin yapılmasının ardından net olarak edinilen maaş miktarı ise net maaşı tanımlar. Bu aşamada brüt ve net maaş arasındaki temel bir fark daha ortaya çıkar. Brüt maaş her zaman net maaştan daha yüksek bir ücrete tekabül eder. Çünkü maaş bedelinin kesintiye uğramamış halidir. 

2 kavram arasındaki temel farklardan birisi de birinin işverenin ödediği miktar; diğerinin de çalışanın eline geçen net tutar olmasıdır. Bu durumdan ötürü çalışan maaşı ve işveren gideri hesaplamasında genellikle brüt tutar üzerinden belirlenen miktar göz önünde bulundurulur. Çalışan kişinin maddi açıdan hayat kalitesini ve geçim gücünü hesaplama açısından bakıldığında ise net tutarın anlaşılması önemlidir. Dolayısıyla hesaplama adımları sırasında net tutarın çalışan açısından daha önemli olduğunu ifade etmek imkan dahilindedir. 

Net ve brüt tutar arasında yalnızca farklılıklar mevcut değildir. İki ödeme miktarı aynı zamanda birbirine anlamlı şekilde bağlıdır. Çünkü net maaş miktarı her zaman brüt tutar üzerinden anlaşılır ve temel olarak brüt maaşa bağlıdır. Aslında çalışan lehine tüm ödemelerin yıllık olarak yapıldığı brüt maaş oldukça önemlidir. Bunun yanı sıra yaşam standardı açısından belirleyici değere sahip olan net maaşı hesaplamak da oldukça önemlidir. 

 

Asgari Ücret Nedir?

Asgari ücret, çalışana ödenebilecek en düşük maaş miktarını belirtir. Yasal olarak asgari ücretin sınırlarının olması oldukça önemlidir. Bir çalışana ödenebilecek en düşük maaş miktarını belirten tutar aynı zamanda yaşam standardının korunması ve temel giderlerin hesaplanması noktasında da değerlidir. 

Başta ekonomik ve toplumsal dinamikler açısından önemli olmasının yanı sıra bir çalışanın temel giderlerinin belirlenmesi ve karşılanması noktasındaki yasal çizgiyi belirtir. Örneğin asgari ücret, çalışan kişinin sağlık, konut, gıda, giyim, kültür ve ulaşım gibi temel ödeme kalemleri üzerinden hesaplanır. Bu sayede çalışanların yasal zeminde mağduriyete uğramaması ve temel giderlerini karşılayabilecek durumda olması hedeflenir. Bu aşamada enflasyon gibi belirleyici dinamiklerin göz önünde bulundurulması ve işçi giderlerinin günün ekonomik şartları gereğince hesaplanması önemlidir. 

Bir ülkede belirlenmiş asgari ücret temelinin olması, toplumdaki temel giderlerin karşılanabilmesi açısından değerli olmakla birlikte ülke içi istihdamdan kayıt dışılığın önlenmesi açısından da dikkate değerdir. Yasal bir zorunluluk olan ve aksi durumda yaptırımın söz konusu olduğu asgari ücret ödemesi ile hukuk dışı uygulamaların önüne geçilmiş olur. Ayrıca adil gelir paylaşımı açısından maaş açısından bir alt tutarın belirlenmiş olması gerekir. 

Yukarıda ayrıntı bilginin aktarıldığı brüt ve net maaş tutar üzerinden maaş hesaplaması yapmak olanaklıdır. Maaş hesaplaması ise kişisel durumun yanı sıra görev alınan kuruma ve benzeri özelliklere göre farklılık gösterebilir. Ek olarak memur maaşı üzerinden hesaplama yapılırken kadro derecesi ve katsayısı belirleyici unsurlardan birisi haline gelir. Dolayısıyla bu bilgiler maaş hesabı yaparken bilinmesi gereken tutarlar arasında yer alır.

 

2024 Asgari Ücret Ne Kadar?

Asgari ücret brüt ve net tutarlar açısından ayrı ayrı incelenir. Güncel kesintiler ile birlikte 2024 yılı için belirlenen asgari ücret tutarı 17,002.12 TL olarak belirlenmiştir. Bu tutar vergi kesintisine uğramadan önce yani brüt maaş olarak hesaplandığında 20.002,50 TL’dir. Yasal olarak bağlayıcı olan bu tutar, bir çalışan için asgari net ödemeyi ifade eder. 

Her sene güncellenen asgari ücret miktarı, ekonomik dengelere ve enflasyon oranına göre belirlenir. Bu açıdan sene ortasında asgari ücret artışı görmek de olanaklıdır. Ancak sene ortası asgari ücret zammı için güncel durum hesaplaması öncelikli olur. Eğer beklenenden yüksek bir enflasyon söz konusu ise yıl içinde ek bir zam uygulanabilir. 2024 yılı asgari ücret uygulamasına dair ayrıntılı bilgi edinmek için ‘2024 Yılı Asgari Ücret Ne Kadar?’ başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz. 

Asgari ücret miktarı başta olmak üzere tüm ödemelerin rahatlıkla görülebildiği resmi maaş evrakı ‘bordro’ olarak bilinir. İşveren tarafından emeği karşılığınca ödeme yapılan çalışanın tüm yasal süreç hakkında bilgi edinme hakkı vardır ve bordro ibrazı zorunlu bir uygulamadır. Özellikle temel vergi, kesinti ve ödemelerin anlaşılması noktasında bordro ayrıntıları önem arz eder. Bu bilgiler ışığında hem net ve brüt asgari ücret tutarı hem de çalışanın elde ettiği somut tutar dışında kalan tüm bilgileri görmek mümkün olur. 

Resmi ayrıntıları barındırması nedeniyle ve art niyetli uygulamaların önüne geçmek için bordro uygulamasında bazı zorunluluklar vardır. Örneğin maaş bordrosunun hatalı ya da eksik olması durumunda Sosyal Sigortalar kapsamınca; ayrıca İş Kanunu yönetmeliklerine göre idari para cezası uygulaması söz konusu olabilir. 

Belirlenen ceza miktarı mevcut süreye ve duruma bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Bu açıdan her ay maaş bordrosunun hazırlanması ve imzalı haldeki kopyasını çalışana teslim edilmesi oldukça önemlidir. 4857 sayılı İş kanununa ait 37. maddede bu durumun resmiyete bağlanmış olduğu görülebilir. İdari para cezası sorumluluğu mevcut kanun ile garanti altına alınmıştır. Herhangi bir cezayla karşılaşmamak adına mesai saati ve ödeme türü gibi bilgilerin bordroda ayrıntılı olarak belirtilmiş olması gerekir. 

 

2024 Netten Brüte Maaş Nasıl Hesaplanır?

2024 yılında netten brüt hesaplaması, çalışanın eline geçen net maaştan başlayarak, üzerinden yapılan kesintileri geri ekleyerek brüt maaşı bulmayı içerir. Bu süreç, genellikle gelir vergisi dilimleri, sosyal güvenlik primi (SGK), işsizlik sigortası primi gibi yasal kesintilerin oranlarına göre değişiklik gösterir. Türkiye'de bu kesintilerin oranları her yıl değişebilir ve netten brüte hesaplama yapılırken güncel oranların kullanılması gerekir.

Netten brüte maaş hesaplaması için aşağıdaki adımlar izlenebilir:

Sosyal Güvenlik Primi (SGK Primi) Ekleme: Çalışanın net maaşına, genellikle brüt maaşın bir yüzdesi olarak alınan sosyal güvenlik primi eklenir. Türkiye'de bu oran çalışan için %14 civarındadır.

İşsizlik Sigortası Primi Ekleme: Çalışanın net maaşına, brüt maaşın %1'i kadar işsizlik sigortası primi eklenir.

Gelir Vergisi Hesaplama: Gelir vergisi, brüt maaş üzerinden hesaplanır ve gelir vergisi dilimlerine göre değişkenlik gösterir. Net maaşa bu vergilerin geri eklenmesi gerekmektedir. Türkiye'de gelir vergisi dilimleri %15, %20, %27 ve %35 olarak değişebilir.

Damga Vergisi ve Diğer Kesintiler: Damga vergisi, genellikle brüt maaşın çok küçük bir yüzdesi olarak uygulanır ve diğer potansiyel kesintiler de hesaba katılmalıdır.

Netten Brüte Dönüşüm Formülü: Brüt hesaplama netten brüte çevirme için yukarıdaki adımlarda hesaplanan değerler, net maaşa eklenerek toplam brüt maaş miktarına ulaşılır. Bu işlem, genellikle özel maaş hesaplama programları veya online hesaplayıcılar kullanılarak yapılır, çünkü kesintilerin geri eklenmesi ve maaşın brüt değerine ulaşılması karmaşık olabilir.

Bu hesaplama süreci, yalnızca genel bir yönergedir ve kesin hesaplamalar için, 2024 yılına ait güncel vergi dilimleri, SGK ve işsizlik sigortası primi oranları gibi güncel yasal oranların dikkate alınması gerekir.

Brütten nete veya netten brüte 2024 hesaplama araçlarından faydalanabilir ya da vergi ve kesintileri yüzdelik dilimleriyle belirleyerek mevcut rakamları ortaya koyabilirsiniz. 

Mevcut farklılıklara nedeniyle netten brüte ve brütten nete maaş hesaplaması farklı yapılır. Örnek olarak net maaşı bulmak için brüt tutardan vergi kesintileri, sosyal güvenlik primleri ve diğer kesintileri çıkarmak mümkündür. Bu hesaplama adımları net maaş hakkında bilgi verecektir. Ancak dikkat edilmesi gereken önemli noktalardan birisi çalışan hizmet verdiği kuruma göre hesaplama farkları oluşma ihtimalidir. 

Dolayısıyla mevcut işyeri politikası ve resmi vergi tabloları hakkında bilgi sahibi olmak ayrıca önem arz eder. Bu açıdan özellikle devlet kurumlarında çalışanlar için maaş hesaplama yöntemi farklı olacaktır. Öncelikle devletin belirlediği maaş esasları ve ek ödemeler mevcut tutarın anlaşılması noktasında yardımcıdır. Yer değiştirme tazminatı ve fazla mesai gibi unsurlar memur maaşlarının belirlenmesinde rol oynayan etkenler arasında yer alır. 

 

Figopara ile Nakit Akışı Alternatifi Oluşturun!

Tedarikçi ve kobi finansmanı olarak hizmet veren Figopara’nın e-fatura finansmanı desteği ile nakit akış alternatifini kolaylıkla yakalayabilirsiniz. Özellikle e-faturalarınızı vaktinden önce nakde çevirerek pratik ve sorunsuz bir şekilde gelir elde edebilirsiniz. Bu sayede vade sorunu yaşamadan ödemelerinizi karşılayabilir ve ihtiyaç duyduğunuz her noktada nakit akışı sağlayabilirsiniz. Henüz vadesi gelmemiş e-faturalarınızın ödemesini kolaylıkla almak ve faturalarınızı erkenden tahsil etmek isterseniz; kolaylıkla Figopara üyeliği gerçekleştirebilirsiniz.