2023 Maaş Hesaplama - Netten Brüte

Çalışma yaşamının organizasyonu, işletme yönetimi ve çalışan idaresinin merkezi maaş hesaplamaları ile doğrudan ilişkilidir. Çalışanların düzenli şekilde ödemelerini alabilmesi, çeşitli sorumluluk ve mükellefiyetin yerine gelmesi için bu hesaplamaların belirli kurallara göre yapılması şarttır. Dolayısıyla maaş kavramının ait olduğu kategoriler, hesaplama teknikleri ve formüller yönetim kadroları tarafından takip edilmelidir.   

Net Maaş Nedir? 

Net maaş kavramı çalışanların maaş hesaplamaları sırasında sıklıkla karşımıza çıkar. İşletme yönetimi, muhasebe kaydı ve muhasebeleştirme çalışmaları için bu kavramın içeriği bilinmelidir. Çünkü maaş hesaplamaları sırasında yapılan işlemler ve sonuçları kavram içerikleriyle uyumlu biçimde kurgulanmalıdır. 

Net maaş; brüt maaş ödemesinden yapılan tüm kesinti, vergi ödemesi, harç ve sair ödemelerin düşülmesinden sonra çalışana ödenen tutardır. Bu tutar çalışanlara periyodik biçimde yapılan ücret ödemesinin yalın halidir.  

İşletmelerde bulunan çalışanlara yapılan ödemeler, yalın ücretten ibaret değildir. Brüt maaş bu yalın ödemelerin haricinde yapılan kesintiler ve harçların tamamını ifade eder. Yalın ödeme çalışanın kendisine yapılır ancak farklı kategorilerde çalışanlar için ödeme ve harçların yapılması zorunludur. Örneğin; çalışanların aldığı maaşın haricinde onlar adına sigorta ödemesi yapılmalıdır.   

Farklı vergi ve harçlar da yine çalışan bulundurmanın zorunlulukları arasında yer alır. Her çalışan için ayrı ayrı yapılan ödeme ve harç giderleri brüt maaş hesaplamalarına dahil edilir. Nette brüte çevirme işlemlerinde çalışanın yalın ödemelerine bu harç ve vergi tutarları eklenir.

Brüt Maaş Nedir? 

İşletmelerin yönetimi esnasında en sık ihtiyaç duyduğu hesaplama türlerinin başında maaş hesaplamaları yer alır. Bu hesaplamalar sırasında karşılaşılan kavramlardan biri de brüt maaş kavramıdır. 

“Brüt maaş nedir?” sorusuna yanıt arayanların kullanması gereken yaygın bir formül mevcuttur. Brüt hesaplama sırasında kullanılan ilk unsur, net maaşın üzerine konulan ödeme ve harçlardır. Çünkü çalışanlara ödenen net maaşın haricinde, işletmenin sorumlu olduğu farklı ödeme kategorileri mevcuttur. 

En basit şekliyle nette brüt hesaplama için kullanılan formül; 

• Net maaş + sigorta primi + gelir vergisi tutarı + damga vergisi şeklindedir.   

Brüt maaş hesaplamalarında kullanılan formül ile çalışana ödemesi yapılacak net maaş haricindeki ödemeler kategorilere ayrılır. Çünkü yasa gereği, hacminde çalışan barındıran şirketlerin net maaş haricinde prim ve vergi ödemesi yapması gerekir. Bu harç ve ödemeler arasında en yüksek hacim sigorta prim ödemesine ayrılır. Çünkü sigortalı çalışanların prim ödemeleri, şirketler tarafından SGK prim ödemesi adı altında ödenir. 

Brüt maaş hesaplamalarında da en yüksek tutar sigorta prim kategorisine aittir. Sonraki en yüksek tutar da işsizlik sigortası kategorisine ödenir.  

Gelir Vergisi Nedir? 

Gerçek kişilerin kazanç elde etmesi, ülkemiz yasalarına göre vergiye tabidir. Türkiye’de çeşitli vergi uygulamaları mevcuttur. Gelir vergisi de bunlardan biridir ve kazanç sahibi kişi ve kuruluşların gelir vergisi ödemesi gerekir. Aynı durum çalışanların kazançları üzerinden tahsil edilen vergi dilimi için de geçerlidir. 

Bu bağlamda gelir vergisi hesaplamaları ve uygulamaları hem işverenleri, ticaret erbaplarını ve yatırımcıları hem de çeşitli kanallardan irat geliri elde edenleri ilgilendirir. Yalnızca şirket sahibi olan ve ticaretle ilgilenen gelir sahipleri değil, farklı kanallardan ve gelir vergisi kapsamında bulunan yollardan gelir elde edenlerin bu vergiyi ödemesi zorunludur.  

Gelir vergisi düzenlemeleri, ilgili kanunda yer alan başlıklara uygun şekilde yapılır. Bu kanun kapsamında vergilendirmeye tabi gelir sahipleri ile gelir vergisine tabi kazançlar şu şekilde sıralanabilir: 

• Ticari usullere uygun biçimde edinilen kazançlar 
• Zirai usullere uygun şekilde edinilen kazançlar 
• Ücret kazançları 
• Gayrimenkul iratları 
• Menkul sermayeye bağlı iratlar 
• Diğer kazanç gruplarında yer alan nakdi iratlar 

Gelir vergisi uygulamaları hakkında bilgi edinmek öten yandan da hesaplama süreçlerine etki eder. Çünkü asgari ücret brüt hesaplamaları başta olmak üzere çalışan ödemelerinin hesabı bu vergi dilimleri dahil edilerek yapılır. 

E-fatura finansmanı ve diğer yönetim işlemlerinde olduğu gibi maaş hesaplamaları sırasında da vergi oranları önemli bir yere sahiptir. Bu bağlamda güncel şekilde takip edilmesi ve hesaba güncel biçimde uygulanması gerekir. 

2023 Gelir Vergisi Oranları Nelerdir? 

Türkiye’de uygulanan vergilendirme usulü beyana bağlıdır. Bu beyanın yapılması ve ödenmesine ilişkin esaslar, ilgili kanunlarla belirlenir. Her yıl düzenlenen ve yayınlanan kanunlara bağlı şekilde ödenmesi gereken vergilerden biri de gelir vergisidir. Gelir vergisi, netten brüte 2023 hesaplamaları sırasında da kullanılması gereken ödemeler arasında yer alır. 

Beyanı ve ödemesi kanuna bağlı olan gelir vergisi oranları güncel olarak şu şekilde sıralanabilir:  

• 70 bin TL gelir elde edenler %15 
• 70 bin TL ile 150 TL arası gelir elde edenler %20 
• 150 bin TL ile 550 bin TL arası gelir elde edenler %27 
• 550 bin TL ile 1 Milyon 900 bin TL arası gelir elde edenler %35 
• 1 Milyon 900 bin TL üzeri gelir elde edenler %40 

Gelir vergisi dilimlerine hakim olmak; “Maaş bordrosu nedir? Nasıl hesaplanır?” sorularına yanıt arayanlar açısından da önemlidir.  Çünkü bu hesaplamalar sırasında kullanılan formüle gelir vergisi oranları da dahil edilir. Bu durumda hesaplamaları yapan yönetim kadroları güncel uygulamalara ve oran değişikliklerine hakim olmalıdır. Çünkü kazanç grupları ve gelir elde etme oranlarına bağlı olarak hesaplamalarda kullanılan yüzdelik dilimler değişir. Bu durum beyannameye ve ödeme tutarına yansır. Sonuç olarak güncel gelir vergisi oranlarını ve ilgili değişiklikleri yakından izlemek gerekir. 

Brüt Maaş ile Net Maaş Arasında Neden Fark Oluşur? 

Brüt maaş ile net maaş arasındaki temel kavram farkı, net maaşın ödeme ve harç düşülmesi sonrası yalın ücreti ifade etmesidir. Yani yalın ücrete eklenen sigorta primi, vergi ödemeleri ve harçlar toplamda brüt maaş miktarını verir. Aradaki tutar farkı da bu kavram farkıyla ilişkilidir. 

Brüt maaştan ödenen vergileri, harçları ve sair vergi unsurlarını çıkardığınızda; geriye net maaş miktarı kalır. Aradaki fark olarak kastedilen, çalışanların ödemesi üzerinden yapılan vergi ödemeleri miktarıdır. Bu miktar brüt maaş ile net maaş arasındaki farktır.   

2023 Yılı Asgari Ücret Nedir? 

Ülkemizde ücretli çalışan milyonlarca insan için en kritik konulardan biri asgari ücret miktarıdır. Çünkü çalışanların büyük bir yüzdesi, ödemelerini asgari ücret üzerinden almaktadır. 

Günümüzde uygulanan asgari ücret ödemeleri, yönetim tarafından açıklanan taban fiyatla gerçekleşir. Bu bağlamda çalışanlara ödenmesi zorunlu olan asgari ücret 2023 yılı için 11 bin 402 TL olarak açıklanmıştır. 

1 Temmuz 2023 tarihinden itibaren yürürlüğe giren karara göre; asgari ücretli bir çalışan için ayrılan brüt maaş bütçesi 13 bin 414 TL şeklinde hesaplanmıştır. Brüt ve net maaş ödemeleri arasındaki fark ise; işletme tarafından çalışan adına yapılan sigorta, vergi ve sair ödemelerden oluşur.  

Net Maaştan Brüt Maaş Nasıl Hesaplanır? 

İşletme yönetimi, muhasebeleştirme işlemleri ve takibinde maaş hesaplamalarının önemi oldukça fazladır. Çünkü şirketler, bünyesinde yer alan çalışanlara periyodik ödemeler yapar. Maaş ödemelerinin net ve brüt tutarları titizlikle hesaplanır ve net maaş tutarı çalışana aktarılır. 

Net maaş tutarı üzerinden brüt maaş tutar hesaplaması da yapılır ve aradaki fark, ilgili kategorilerde yer alan ödemelere ayrılır. Çünkü çalışanlara ayrılan bütçe yalnızca net maaştan ibaret değildir. Aynı zamanda onlar için yapılması gereken sigorta prim ödemeleri ve vergi ödemeleri söz konusudur. Bu bağlamda işletme yönetimi ve muhasebe takip kadroları tarafından net maaştan brüt maaş hesaplama formülü uygulanmalıdır.  

Çalışanların maaş ödemeleri öncesinde muhasebe birimleri veya şirket yöneticileri tarafından hesaplama yapılması gerekir. 

Net maaştan brüt maaş hesaplama sırasında kullanılması gereken formül; 

• Net maaş + sigorta prim tutarı + işsizlik sigortası prim tutarı + damga vergisi ödemesi şeklinde oluşturulur. 

Formülün sonucunda net maaştan brüt maaş tutarı elde edilebilir. 

Net maaştan brüt maaş hesaplama formülünün uygulandığı örnek aşağıda verildiği gibidir;

• Net maaş (11 bin 402 Türk lirası) + Sigorta prim ödemesi (1.878 Türk lirası) + İşsizlik sigorta ödemesi (134 Türk lirası) + Damga vergisi = 13 bin 414 Türk lirası şeklindedir. 

Bu örnekte net maaşı 11 bin 402 TL olan bir çalışanın brüt maaş tutarı hesaplanmıştır. 

Acil Nakit İhtiyaçlarınızda Figopara Yanınızda!

Figopara, Türkiye’deki şirketlere ticaret finansmanı çözümleri sunarken alacaklarınızı vadesinden önce tahsil etmenizi sağlar. Figopara’nın Tedarikçi Finansmanı sistemi ile yalnızca e-Faturalarınızı sisteme yükleyerek aynı anda birden çok finans kurumundan teklif alabilir, ihtiyacınız olan teklifi seçerek anında erken tahsilat yapabilirsiniz. 

Avantajlarımızdan yararlanmak için tek yapmanız gereken hiçbir şart ve ek ücret olmadan platformumuza üye olmak. Siz de hemen Figopara’ya katılın, işletmenizin nakit ihtiyaçlarını anında karşılayın!