Finansman Gider Kısıtlaması Ne Demek?

Finansman gider kısıtlaması, temel olarak bir şirketin vergi matrahının belirlenmesinde önemli bir yere sahip olan kavramdır. Vergi mevzuatları içerisinde şirketlerin vergi matrahlarının belirlenmesine ilişkin detaylar açık bir şekilde düzenlenmiştir. Bu detaylar, içerisinde bazı giderler ise finansman gideri olarak kabul edilir. 

Söz konusu finansman giderleri ise yapılan düzenlemeler ve alınan kararlar doğrultusunda belli başlı kısıtlamalara tabiidir. Finans gider kısıtlaması da bu kapsamda planlanan uygulamalardan biridir. Kısıtlamanın en temel amacı, işletmelerin kullandıkları yabancı kaynakların kanunen belirlenen oran dışında gider olarak gösterilmesini engellemektir. 

Buna ek olarak finansman gider kısıtlaması uygulaması, finansal disiplini teşvik etme konusunda da önemli bir işleve sahiptir. Şirketlerin fazla borçlanmasını önler. Ayrıca kur dalgalanmaları nedeniyle meydana gelebilecek olası vergi kayıplarını önlemede de finansal gider kısıtlaması, önemli bir yere sahiptir. Tüm bunlara karşın finansman gider kısıtlaması, çok uzun süredir iş dünyasında tartışılan ve mutabakata varılamayan bir uygulamadır. 

Finansman Gider Kısıtlaması Nedir?

Finansman gider kısıtlaması, şirketler tarafından kullanılan yabancı kaynakların Cumhurbaşkanlığı tarafından önceden sektöre özel olarak belirlenen oranlar dışında gider olarak gösterilmesini engelleyen ve böylelikle vergi kayıplarının önüne geçmeyi hedefleyen bir vergilendirme uygulamasıdır. 

04.02.2021 tarihli Resmi Gazetede yayımlanmış ve son düzenleme ile birlikte 01.01.2021 tarihinden geçmişte olduğu gibi tekrardan yürürlüğe girmiştir. Temel olarak son derece basit bir sistem olmakla birlikte finansman gider kısıtlaması, özellikle vergi mükelleflerince ciddi düzeyde kafa karışıklığı oluşturan bir uygulamadır. 

Temel olarak finansman gider kısıtlaması, şirketlerin kullandığı yabancı kaynakların öz kaynakları aşması durumunda değerlendirilmeye alınan bir sistemdir. Vergi Kanununda yapılan ilgili düzenlemeler ile finansman gider kısıtlamasına tabii olmayan kurum, kuruluş ve sektörler de açık bir şekilde belirlenmiştir. Bu kurumlar; 

• Kalkınma ve yatırım bankaları, 

• Mevduat ve katılım bankaları, 

• Finansman, finans kiralama, faktöring ve tasarruf finansmanı alanında faaliyet gösteren şirketler, 

• 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kurumu Kanununda belirtilen hükümlerce sermaye piyasasında faaliyet gösteren kurumlar, 

• Emeklilik şirketleri,

• Reasürans ve sigorta şirketleri 

Şeklindedir. Bununla birlikte finansman gideri kısıtlaması, bilanço esasına tabii olan mükellefler için geçerlidir. İşletme hesabı esasına tabii olan mükellefler için bu uygulama, hesaplama esnasında yabancı kaynak ve öz kaynak mukayesesi yapılıyor olduğundan geçerli değildir. 

Finansman Gider Kısıtlaması Formülü

Kurumlar Vergisi Kanunu 11. Maddesinde, finansman gideri kısıtlamasına ilişkin detaylara yer verilmiştir. İlgili kanunun ilgili maddesi uyarınca; yabancı kaynakların öz kaynaklardan daha fazla olduğu şirketlerde, ilgili mukayese sonucunda aşan kısım gözetilerek ve yatım maliyetleri hariç tutulmak kaydıyla maliyet kalemlerinin toplamının %10’nunu aşmamak üzere Cumhurbaşkanınca finansman gider kısıtlaması oranı belirlenir. 

Bununla birlikte finansman giderlerinin tam olarak ne olduğu ve sınırlarının nasıl belirleneceğine ilişkin önemli tartışmalar vardır. Genellikle faiz, kur farkı, kredi komisyonları gibi gider kalemleri finansman giderleri arasında kabul edilir. Bu doğrultuda finansman gider kısıtlaması formülü şu şekildedir: 

• Finansman Gideri x ((Yabancı Kaynak-Öz Kaynak) / Toplam Yabancı Kaynak) 

Yabancı kaynağın öz kaynaktan çıkarılarak elde edildiği sonuç aşan miktarı verir. Bununla birlikte toplam yabancı kaynak ise bilançonun iki farklı dönemi olan uzun ve kısa vadeli sonuçları içerir. 

Ayrıca finansman gider kısıtlaması muhasebe kaydı esnasında gözetilmesi gereken bazı gider kalemleri mevcuttur. Bunlar, finansman giderinin belirlenmesinde önemli bir yere sahiptir. Yabancı kaynağın kullanım süresi doğrultusunda belirlenen; 

• Faiz,

• Komisyon,

• Kur farkı, 

• Vade farkı, 

• Kar payı 

Gibi gider ve maliyetlerle finansman giderinin belirlenmesinde rol oynar. Buna ek olarak faktörün firmalarına verilen iskonto bedelleri ve farklı adlarla anılan benzer giderler de yine bu hesaplamaya dahildir. 

Ayrıca finansman gideri kısıtlamasının manuel yöntemlerle hesaplanmasının yanı sıra dijital yazılımlar ve entegrasyon sistemleri ile hesaplanması da mümkündür. Bununla birlikte tedarikçi finansman çözümleri ile şirketler için nakit çözümlerinden faydalanarak finansman gider kısıtlamasında destek almak olanaklıdır. 

Finansman Gider Kısıtlaması Nasıl Hesaplanır?

Finansman gider kısıtlaması hesaplama, yabancı kaynaklara ev sahipliği yapan şirketler için oldukça önem arz eder. Hesaplama esnasında gözetilmesi gereken gider kalemleri kadar finansman gider kısıtlamasına tabii olmayan giderler de önemlidir. Genel anlamda, herhangi bir yabancı kaynak kullanımına bağlı olmayan giderler, finansman gider kısıtlamasına dahil edilmez. 

Kabaca finansman gider kısıtlaması hesaplanırken finansman giderine tabii olmayan giderler şu şekilde örneklendirilebilir: 

• Tahvil ihracı 

• Teminat mektubu komisyonları 

• İpotek masrafları 

• Bir finansman gideri olmamakla birlikte finansman geliri azalmasına neden olan erken ödeme iskontoları 

• Kredi sözleşmesine bağlı olarak banka havale ücretleri ve damga vergisi 

• Banka ve sigorta muameleleri vergileri 

Bunlara ek olarak yapılmakta olan yatırımlar da yine finansman gideri kısıtlamasına tabii olmayan giderler olarak belirlenmiştir.  

Finansman Gider Kısıtlaması Muhasebe Kaydı Nasıl Yapılır?

Finansman gider kısıtlaması muhasebe kaydı 2024, şirketin gelir tablosuna yansıtılacak şekilde yapılmalıdır. Hesaplamada ilk olarak finansman giderleri belirlenir. Ardından finansman giderleri ve gelirleri arasındaki net tutar tespit edilir. Son olarak ise kısıtlanabilir gider miktarı belirlenerek gelir tablosu içerisinde bu tutara ilgili bölümde yer verilir. 

Finansman gider kısıtlamasının muhasebe kaydı süreci, bazı durumlarda zorlayıcı olabilir. Kayıtların şeffaf, doğru, eksiksiz ve hatasız şekilde yapılması, şirketin finansal anlamda vadettiği güvenirlik açısından son derece önemli bir yere sahiptir. Özellikle finansman giderlerinin hangi gider kalemleri olduğu, net bir şekilde belirlenmeli ve muhasebe kaydı içerisinde yer almalıdır. 

2024 Yılı Finansman Gider Kısıtlaması

2024 finansman gider kısıtlaması, uygulanmanın daha önceki yıllarda olduğuna benzerlik gösterir. Yabancı kaynakları, öz kaynaklarını aşan kurumlar vergisi mükellefleri, aşan kısımla sınırlı olmak kaydıyla belirli gider ve maliyet faktörleri toplamının %10’luk bölümü, toplam kurum kazancının belirlenmesinde kanunen kabul edilmeyen gider (KKEG) olarak kabul edilecektir. Bu uygulama, 2024 yılı itibariyle bu haliyle aynı şekilde geçerliliğini korumaktadır. 

Finansman Gider Kısıtlaması Tebliğ

Finansman gider kısıtlaması, beyanname üzerinde KKEG olarak gösterilmelidir. Gelir tablosunda gider yazılan finansman giderleri hakkında herhangi bir işlem ise yapılmamalıdır. Bununla birlikte öz sermayesi yabancı kaynaklarından fazla olan kurumların ve kurumlar vergisi mükelleflerinin finansman gider tebliğinde bulunması gerekmez. Dolayısıyla gelir tablosu içerisinde finansman gider kısıtlamasına ilişkin ya da KKEG oranına ilişkin detaylara yer verilmemelidir. 

İşletmenizi Figopara’nın E-fatura Çözümleri ile Büyütün!

Figopara e-Fatura Finansmanı çözümleri ile işletmeniz ve girişiminiz için en iyi maddi kaynağı en hızlı şekilde oluşturur. Figopara finansman çözümlerinden faydalanarak e-faturanızı vadesinden önce nakde çevirebilir ve nakit ihtiyaçlarınızı anında karşılayabilirsiniz. Ayrıca tek bir platform üzerinden farklı kuruluşların tekliflerini değerlendirebilirsiniz.